Buổi 10 Pháp đàm 04 12 2022 Vấn Đáp Phật Giáo với Sư Giác Nguyên

Buổi 10 Pháp đàm 04 12 2022 Vấn Đáp Phật Giáo với Sư Giác Nguyên

Dưới đây là tóm tắt nội dung chính của buổi pháp thoại "ngày 10" – buổi này tập trung giải đáp những thắc mắc thường gặp trong quá trình học Phật, tu tập và ứng xử đời thường. Phong cách vẫn thẳng thắn, hài hước nhưng chuẩn mực giáo lý:

---

📘 1. Học giáo lý nhưng khó nhớ?

• Vấn đề không nằm ở trí nhớ mà là sự thiết tha.
• Hãy sống với Pháp, để giáo lý thấm vào từng hành vi, lời nói, suy nghĩ hàng ngày.

---

🌏 2. Có nên nguyện kiếp sau không sinh ở Việt Nam?

• Đức Phật không dạy nguyện theo địa lý.
• Nên nguyện: "Đời nào cũng gặp minh sư, thiện hữu, có duyên tu học."
• Cẩn trọng nơi “Phật tử đông mà mê tín cũng nhiều”.

---

🧘‍♂️ 3. Mới học Phật, nên chọn hệ phái nào để xuất gia?

• Không ai chọn giúp bạn được. Phải:
• Tự trải nghiệm, tìm hiểu kỹ.
• Quan sát minh sư và pháp môn ít nhất 1–2 năm.
• Tu là chuyện lớn, không nên vội vàng.

---

🫧 4. Ứng dụng ba sắc pháp (Khinh, Nhu, Thích) vào đời sống?

• Khinh (nhẹ): Tâm nhẹ nhàng, không chấp mắc.
• Nhu (mềm): Biết hòa thuận, không cứng đầu.
• Thích nghiệp: Biết thích nghi với hoàn cảnh sống.

---

❌ 5. Thấy hình ảnh nhạy cảm mà không ham muốn – có phải ly dục?

• Chưa chắc. Có thể là do tâm lý chuyển hướng hoặc tạm thời "chán" một đối tượng cụ thể.
• Chứng quả Thánh phải là ly dục hoàn toàn, không do phản ứng tạm thời.

---

📖 6. Ai là đại diện Pháp bảo?

• Không phải ai học rộng là đại diện Pháp bảo.
• Pháp bảo thật sự là nơi có vị Thánh thọ trì đúng Chánh pháp.
• Ví dụ: ngài Anan được Đức Phật ví như đại diện cho Pháp vì đã chứng quả và ghi nhớ toàn bộ lời dạy.

---

⚖️ 7. Tà dâm – có vợ chưa thì có phạm?

• Không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân.
• Phạm tà dâm khi đối tượng bị giám hộ (có chồng, chưa đủ tuổi, v.v.).
• Nếu tự do, trưởng thành, không bị ràng buộc pháp lý → không phạm giới.

---

🗑️ 8. Ganh tỵ với chồng cũ của vợ cũ – xử lý thế nào?

• Nhận ra tâm ganh tỵ là đã đi được nửa đường.
• Không nên “quán chiếu kéo dài” – dễ sinh phiền não thêm.
• Hãy chuyển hướng tâm, không tác ý vào đối tượng làm mình khó chịu.

---

🏳️‍🌈 9. Người LBGT nên tu thế nào?

• Không có pháp tu riêng. Ai cũng theo Tứ Niệm Xứ, 37 Bồ đề phần.
• Tâm Từ chỉ là một pháp hỗ trợ – không phải thuốc chữa chung.
• Nên học thêm phần Tâm Từ trong Thanh Tịnh Đạo hoặc A Tỳ Đàm để hiểu đúng kỹ thuật tu.

---

📚 10. Chú giải kinh tạng có bản dịch tiếng Việt không?

• Có, nhưng chưa đầy đủ, không nên phụ thuộc vào bản dịch.
• Nếu thật sự thiết tha, nên học tiếng Pāli, Miến, Thái, Anh…
• Bản dịch của Hòa thượng Minh Châu là lựa chọn tốt nếu chưa đọc được nguyên ngữ.

---

❌ 11. Phật giáo có phải triết học?

• Không. Phật giáo là con đường thực hành để chấm dứt khổ, không phải để tranh biện lý thuyết.
• Câu trả lời trong văn bản chưa được triển khai đầy đủ phần “đặc trưng của Nguyên Thủy Phật giáo”.

---

Xem thêm:
Sách đọc nhiều
Bài đọc nhiều

Buổi 9 Pháp đàm 27 11 2022 Vấn Đáp Phật Giáo cùng Sư Giác Nguyên

Buổi 9 Pháp đàm 27 11 2022 Vấn Đáp Phật Giáo cùng Sư Giác Nguyên

🧚 1. Dạ Xoa có thể chứng quả không?

• Có thể, nếu là Dạ Xoa tam nhân (tâm có trí).
• Chỉ các loài như Rồng, Kim Sí Điểu, Vemanikapeta (Á Thiên) mới không đủ điều kiện đắc thiền – đắc đạo vì tái sinh bằng tâm vô nhân (không trí).

---

🔄 2. Duyên khởi có trong từng khoảnh khắc tâm

• Không chỉ vận hành xuyên kiếp, mà mỗi lộ trình tâm (1 giây) cũng đầy đủ 12 duyên khởi.
• Ví dụ: Nghe âm thanh → thích → có Ái – Thủ – Hữu → tạo nghiệp ngay trong tích tắc.

---

📚 3. Người mới học Phật cần học gì?

• Trước tiên phải thấy rõ sự hiện hữu của thân này là khổ.
• Phải học A Tỳ Đàm nếu muốn hiểu sâu Kinh – Luật.
• Cư sĩ không cần học sâu như Tăng, nhưng nền tảng giáo lý là bắt buộc.
• Pháp hành: sống chánh niệm trong mọi tình huống, không cố định hình thức.

---

🙏 4. Cách phụng sự Tam Bảo của cư sĩ

• 3 cách hộ trì:
1. Giúp người học pháp.
2. Hỗ trợ người hoằng pháp.
3. Chăm lo người hành pháp.
• Tập trung vào khả năng mình giỏi nhất và phải lo cho mình trước bằng cách học Pháp và sống chánh niệm.

---

🍽️ 5. Nghe pháp trong khi ăn – có sai?

• Không phạm – không phải lý do để đọa.
• Quan trọng là tâm chủ ý khi nghe pháp, không phải hình thức hay bối cảnh.
• Miễn không khinh thường, không bất kính là được.

---

🧎 6. Cách sám hối đúng khi lỡ phạm lỗi

• Nhớ lỗi lầm để rút kinh nghiệm, không để nó thành “vết thương rỉ máu”.
• Có 3 hạng người:
1. Sống khổ vì lỗi cũ.
2. Học từ lỗi cũ.
3. Bỏ qua lỗi không đáng nhớ để tập trung việc mới.

---

📜 7. Đức Phật có dạy cách chia tài sản không?

• Có: chia tài sản làm 4 phần:
1. Trả nợ cũ: cha mẹ, ân nhân.
2. Vay nợ mới: lo cho vợ con, bạn bè.
3. Dùng cho mình.
4. Làm phước.
• Di chúc để lại cho con: nếu con không biết tu → nên tự làm phước trước.

---

👪 8. Người thân hư hỏng – nên làm sao?

• Tự bảo vệ tài sản là cần thiết, tránh nghi ngờ lộ liễu gây tổn thương.
• Không thể thay đổi nghiệp người khác, nhưng mình có thể giữ chánh niệm và tình thân.

---

📖 9. Cửu phần giáo pháp là gì?

• Là một cách phân loại kinh điển thời Phật (trước khái niệm Tam Tạng).
• Gồm các phần như: Kinh, Kệ, Jataka (tiền thân), Veyyākaraṇa (ký thuyết/A Tỳ Đàm)...

---

🌉 10. Qua bờ bên kia – Kinh Niết Bàn nói gì?

• Đức Phật dùng thần thông để giúp chư Tăng vượt sông, không vì khoe tài.
• Bài học: Dùng phương tiện đúng lúc, không nên thần thoại hóa hay suy diễn quá đà.

📌 Giống câu chuyện “con gà của Socrates” – người đời thường thích làm phức tạp điều đơn giản.

---

🧘 11. Niệm ân đức Phật khi sợ hãi

• Niệm ân đức Phật giúp trấn an tâm, vượt qua nỗi sợ.
• Còn phân biệt “sợ lớn – sợ nhỏ” chưa được giải thích trọn trong văn bản.  

---

Xem thêm:
Sách đọc nhiều
Bài đọc nhiều

Buổi 8 Pháp đàm 30 10 2022 Vấn Đáp Phật Giáo cùng Sư Giác Nguyên

Buổi 8 Pháp đàm 30 10 2022 Vấn Đáp Phật Giáo cùng Sư Giác Nguyên

🧘‍♀️ 1. Không biết ngoại ngữ thì tu nữ ở đâu?

• Không biết ngoại ngữ không ảnh hưởng đến việc xuất gia.
• Tìm thầy truyền giới hoặc người bảo trợ gần nhất, ưu tiên nơi có thể dạy giáo lý căn cơ.
• Gợi ý một số Thượng tọa có thể hỗ trợ tại Việt Nam như: Chánh Minh, Giác Giới, Khải Minh, Minh Huệ, Tường Nhân...
• Nếu có ngoại ngữ nên chọn Miến Điện hoặc Thái Lan để tu học bài bản hơn.

---

🥣 2. Cách ăn ngọ mà vẫn đủ năng lượng

• Về y tế: hỏi bác sĩ/dược sĩ nếu có bệnh.
• Về kinh nghiệm tu tập:
• Buổi sáng nhẹ – buổi trưa ăn đủ.
• Giảm thèm ăn bằng cách quán sát sự thật (ăn nhiều dễ bệnh).
• Lợi ích giới không ăn chiều:

1.               Tiết kiệm thời gian.

2.               Tiết dục.

3.               Giảm nghiệp sinh tử, tăng khả năng sinh về cõi phạm thiên.

---

🙅‍♂️ 3. Bồ Tát có thể chứng Thánh quả không?

• Tuyệt đối không. Trong quá trình tu Ba-la-mật, Bồ Tát không chứng quả Dự Lưu, Nhất Lai, Bất Lai hay A La Hán.

---

🧑‍⚖️ 4. Thọ giới có đắc giới không?

• Phụ thuộc vào điều kiện cá nhân và giới đàn:
• Đương sự không có bệnh, dị tật, nợ nần, tâm thần, có sự cho phép của gia đình.
• Giới đàn phải có ít nhất 4 vị Tỳ-kheo thanh tịnh.

📌 Tra cứu bài viết “Thành tựu giới phẩm Pa Auk Sayadaw” để hiểu chi tiết.

---

📘 5. Vi Diệu Pháp (A Tỳ Đàm) có phải do Phật thuyết?

• Có. Là một phần trong Tam Tạng Pāli.
• Được dạy từ kỳ kết tập đầu tiên.
• Không hiểu A Tỳ Đàm thì khó nắm sâu Tứ Thánh Đế và các tầng thiền.

💡 Gợi ý: “Y pháp bất y nhân” – nên học A Tỳ Đàm từ thầy giỏi chứ không theo phong trào.

---

🧘 6. Tứ thiền Sắc giới: 4 hay 5 tầng?

• Kinh tạng nói 4 tầng; A Tỳ Đàm và Chú giải nói 5 tầng.
• Do cách phân chi thiền và cảnh giới khác nhau.
• Không mâu thuẫn – chỉ khác hệ quy chiếu.

---

👻 7. Bị “phi nhân” quấy phá có thật không?

• 99% là do tâm lý bất ổn, thần kinh yếu, dùng chất kích thích.
• 1% có thể do phi nhân can thiệp.
• Không có lời dạy “không kết nối với phi nhân” trong Kinh.
• Hành trì đúng pháp, học Tứ Niệm Xứ – tránh mê tín dị đoan là cách hóa giải tốt nhất.

---

🛕 8. “Phước tuệ song tu” trong Nhật tụng Kālāma là gì?

• Phước hữu lậu: tạo quả báo tốt trong luân hồi (giàu có, sức khỏe…).
• Tuệ vô lậu: công đức đưa đến giải thoát.
• Tứ Vô lượng tâm (Từ – Bi – Hỷ – Xả) là công đức tối thắng trong các phước hữu lậu.

---

🎁 9. Cúng dường thế nào mới đúng và có phước lớn?

• Có 2 cách tiếp cận:
1. Kỹ thuật: Cúng đúng đối tượng có thể cho phước nhiều hơn.
2. Đạo đức: Làm phước bằng tâm chân thành, không ép mình, không ép người.
• Tốt nhất: Cúng dường Tăng đoàn với tâm không phân biệt – công đức vô lượng.
• Không nên tính toán “ai thần thông hơn, ai nổi tiếng hơn” – sẽ giới hạn phước báu.

 

---

Xem thêm:
Sách đọc nhiều
Bài đọc nhiều

Buổi 7 Pháp đàm 23 10 2022 Vấn Đáp Phật Giáo Sư Giác Nguyên

Buổi 7 Pháp đàm 23 10 2022 Vấn Đáp Phật Giáo Sư Giác Nguyên

🧘 1. Quán Thân – Quán Tâm đúng cách

• Ba điều hành giả cần nhớ khi tu Tứ Niệm Xứ:
1. Phải học giáo lý căn bản: hiểu rõ Danh – Sắc, 5 uẩn, 12 xứ, 18 giới, 12 duyên khởi.
2. Không được mong cầu hay trốn chạy, chỉ ghi nhận những gì đang xảy ra.
3. Chỉ biết có chánh niệm với thân – tâm hiện tại, không nuối tiếc quá khứ hay vọng tưởng tương lai.

📌 Lý tưởng là giải thoát, nhưng khi tu thì chỉ nên tập trung vào hiện tại – giống như sinh viên giỏi chỉ chú tâm học, không mơ mộng biệt thự – du thuyền.

---

🌀 2. Về tâm sở “hối” – khi nào là bất thiện?

• Tâm hối thuộc bất thiện chỉ khi dằn vặt triền miên, khổ sở vô ích.
• Người trung căn biết hối một cách vừa phải để làm dấu mốc, không tái phạm → tích cực.
• Người thượng căn không làm lỗi nên không cần hối.
• Người hạ căn hối nhưng khổ tâm triền miên → không lợi ích.
• Người hạ nhân phạm lỗi mà không biết hối → nguy hiểm nhất.

🎯 Tâm hối như thuốc phiện: dùng đúng liều thì chữa bệnh, lạm dụng thì độc.

---

🚫 3. Giới “Bất cộng trụ” – cực kỳ nghiêm trọng

• Người phạm giới này vĩnh viễn không thể là Tỳ kheo nữa.
• Nếu phạm xong mà tự thú ngay, vẫn có thể làm Sa-di trọn đời.
• Nếu giấu hoặc bị phát hiện, thì không còn tư cách xuất gia.

❗ Người ngoài không nên võ đoán quy kết người khác phạm giới này.

---

💖 4. Hồi hướng vs. Tâm từ – khác hoàn toàn

• Hồi hướng: chia sẻ công đức.
• Tâm từ: mong chúng sinh sống trong nhân lành – quả lành, an lạc.
• Tâm từ thuộc thiền tu tiến, còn hồi hướng là một loại bố thí phi vật chất.

⚠️ Rất nhiều Phật tử ngộ nhận hai khái niệm này giống nhau.

---

🛡️ 5. Vì sao “giữ giới” giúp sinh thiên, hưởng phước?

• Giới là nền tảng để hưởng trọn phước từ tài thí, pháp thí.
• Nếu không giữ giới, dù bố thí nhiều cũng sinh ra không hưởng trọn vẹn: giàu nhưng dị tật, bất tín, sống ngắn,...
• Giới có 3 cấp độ:
• Hạ: Tránh sát – đạo – dâm – vọng – tửu.
• Trung: Ly dục.
• Thượng: Chán sanh tử – học giới thánh.

---

🧠 6. Tứ Vô Ngại Giải – trí tuệ đặc biệt chỉ có ở bậc Thánh

• Vì nó bao gồm hiểu biết về Đạo – Quả – Niết bàn.
• Chỉ người đã chứng Đạo mới thực sự hiểu điều này.
• Là “bonus” – chỉ người phát nguyện đặc biệt mới có (như muốn thuyết pháp giúp người).

---

🧘‍♂️ 7. Muốn trở thành Thượng thủ Thinh Văn (đệ tử trí tuệ bậc nhất)

• Phải tiếp tục tu Ba-la-mật như: Văn – Tư – Tu.
• Tâm nguyện và hành trì phải bền bỉ như Xá Lợi Phất.
• Không cần theo Bồ Tát đạo, nhưng phải không bỏ qua bất kỳ pháp thiện nào.

📌 Dù là Thinh văn, Độc giác hay Phật – đều cùng tu trong 37 Bồ đề phần, khác nhau ở tâm nguyện và mức độ hoàn thiện Ba-la-mật.

---

💼 8. Làm sao cư sĩ tròn bổn phận trong mưu sinh?

• Phân chia tài sản 4 phần:
1. Trả nợ cũ (cha mẹ, người có ơn).
2. Cho vay mới (vợ con, bạn bè).
3. Dành cho bản thân.
4. Dành để làm phước (bố thí, cúng dường, chia sẻ).
• Tự xét xem có lo đủ về y tế – giáo dục – đi lại – tinh thần chưa, từ đó đánh giá trách nhiệm.

---

🍃 9. Thực phẩm các cõi khác nhau – “đếm tiền vàng mã” có thật không?

• Chúng sinh các cảnh giới không ăn như mình: có loài chỉ ngửi mùi, cảm nhận tâm ý.
• Họ vẫn sống bằng tâm lý – cảm xúc – ngộ nhận thời còn là người.

🌫️ Thấy họ “đếm tiền” có thể là ảo giác, vọng tưởng, hoặc do họ còn tà kiến nên thích như vậy.

---

🧘‍♀️ 10. Có nên mời nhiều truyền thống thiền về giảng dạy?

• Sư chủ trương mở tiệc buffet thiền: nhiều truyền thống – nhiều lựa chọn.
• Ai hợp món nào ăn món đó. Không bắt ép ai theo riêng truyền thống nào.

⚠️ Người dễ dao động, yếu tâm lý thì nên cẩn trọng. Người bản lĩnh thì nên học nhiều để hiểu rõ mình hợp hướng nào.

 

---

Xem thêm:
Sách đọc nhiều
Bài đọc nhiều

Pháp đàm 06072025 Sư Giác Nguyên Buổi 11

Pháp đàm 06072025 Sư Giác Nguyên Buổi 11

Dưới đây là tóm tắt chi tiết nội dung buổi giảng 

1. Học Thắng Pháp (Abhidhamma) để ứng dụng vào Giáo Lý

• Thắng Pháp dạy về bản chất, cấu trúc và vận hành của Thân và Tâm.

• Hiểu đúng Thân – Tâm là nền tảng để tu tập Tuệ quán, Tứ niệm xứ.

• Người đắc đạo mà không học trong kiếp này, là do nhiều kiếp trước đã học.

• Nếu mình không “ghê gớm” vậy, thì phải học.

• Học Tạng Kinh mà không học A Tỳ Đàm thì không đủ nền tảng để hành đạo đúng.

2. Người bệnh muốn tự kết thúc đời mình – có sai với Phật pháp?

• Đức Phật dạy tùy duyên nhưng phải sống thiện.

• Tự tử bằng cách nhịn ăn là đi ngược tinh thần Phật pháp.

• Không nên quá trông cậy vào con cái, mà cần chuẩn bị:

o Bảo hiểm y tế, tài chính cá nhân.

o Gửi gắm ở người đáng tin (có thể không phải con ruột).

o Sống đơn giản, an trú trong hiện tại, tu tập chánh niệm.

• Thời gian cuối đời là thời điểm tu tập tốt nhất, vì sự buông bỏ rất rõ ràng.

3. Khi người thân mất – bất đồng niềm tin trong gia đình

• Phật không độ được người vô duyên, mình càng không thể.

• Mỗi người có nhân duyên riêng với pháp và với mình.

• Nếu không đồng quan điểm, vẫn nên giữ:

o Khẩu hòa, Thân hòa, Ý hòa – sống hòa hợp dù không giống nhau.

• Đừng vì bất mãn mà sân hận, vì mình không hơn được chư Phật.

4. Thiền và Tưởng – có nên diệt Tưởng?

• Thiền nào cũng cần Tưởng – tức sự tập trung, hình dung đối tượng.

• Ngay cả khi mong về cõi Vô Tưởng cũng phải dùng Tưởng để tu.

• Ví dụ: khi tập trung vào ánh sáng, đất, nước,... đều cần Tưởng để định tâm.

5. Lịch sử truyền thừa Tam Tạng và vai trò của Ngài Buddhaghosa

• Ban đầu Tam Tạng truyền miệng, chưa có chữ viết.

• Đến thế kỷ 3 PL, ngài Mahinda truyền sang Tích Lan, dùng mẫu tự Ấn Độ viết kinh.

• Ngài Buddhaghosa san định lại 3 bộ chú giải lớn, tổng hợp thành Tam Tạng Chú Giải (Aṭṭhakātha) được dùng đến nay.

6. Vấn đề Tăng, Ni hoặc cư sĩ dạy thiền mà không có pháp học

• Không nên đánh giá người khác không học nếu chưa rõ thực lực.

• Họ có thể dạy tùy trình độ học trò.

• Quan trọng là: Người trí phải tự hiểu, tự hành, không dựa dẫm.

7. Làm sao đối trị 5 triền cái?

• Gợi ý đọc 3 bộ sách chuyên sâu:

o Giáo lý A Tỳ Đàm

o Kinh nghiệm Tuệ Quán

o Vipassana qua nhận thức Âu Mỹ

• Trong đó có hướng dẫn rất kỹ về 5 triền cái và cách khắc phục.

8. Nghề ca sĩ, diễn viên, làm đẹp có phạm giới Bát Quan không?

• Không phải nghề nào cũng là tà mạng, quan trọng là tâm và mục đích.

• Nếu làm vì lợi ích, không khiến người khác mê muội – không phạm.

• Đạo Phật là đạo thông minh, tùy duyên, không nên cứng nhắc.

9. Niết-bàn là gì? Có phải là cái chết?

• Niết-bàn không phải là chết, mà là trạng thái dập tắt tham – sân – si.

• Chỉ người:

1. Hiểu mọi thứ là Khổ.

2. Diệt được nguồn khổ (dục ái).

3. Cảm nhận được sự chấm dứt khổ.

4. Sống theo Bát Chánh Đạo.

• Mới chứng được Niết-bàn.

10. Khóc có phải là tâm Sân?

• Đúng nghĩa, khóc là tâm Sân (tiêu cực).

• Nhưng nếu nước mắt vì xúc động, hoan hỷ (ví dụ: hành hương) thì là do tuyến lệ bị kích thích, không phải sân.

• Phải phân biệt khoa học và cảm xúc.

11. Vấn đề thực hành Tứ Niệm Xứ

• Mỗi pháp môn thiền có cách hành trì riêng, không nên công kích nhau.

• Cốt lõi Tứ niệm xứ là: Biết rõ cái gì đang diễn ra – "What" & "How".

• Hiện tại tục đế là cái vừa xảy ra (quá khứ gần), cần được ghi nhận.

• Đừng cố cưỡng ép, chỉ cần:

o Biết thân, thọ, tâm, pháp đang như thế nào.

o Quan sát bằng chánh niệm & trí tuệ, tùy duyên tự sáng tỏ.

12. Tầm – Tứ có phải là phương pháp trị thụy miên – nghi?

• Không có phương pháp cố định cho từng triền cái.

• Các pháp như Tầm, Tứ, Hỷ, Lạc, Nhất Tâm – khi xuất hiện đầy đủ sẽ tự nhiên loại trừ triền cái.

• Đức Phật dạy pháp theo căn cơ người nghe, không nên rập khuôn.

---

Xem thêm:
Sách đọc nhiều
Bài đọc nhiều

SỬ DỤNG HỢP LÝ (FAIR USE)

SỬ DỤNG HỢP LÝ (FAIR USE)

Đây là nguyên tắc cho phép sử dụng một phần nhỏ tác phẩm có bản quyền mà không cần xin phép, nếu việc sử dụng đúng mục đích và không gây ảnh hưởng bất hợp lý đến quyền lợi của chủ sở hữu.

Khi nào được xem là “sử dụng hợp lý”?

Luật thường dựa trên bốn yếu tố chính để đánh giá:

1. Mục đích sử dụng

• Các mục đích giáo dục, nghiên cứu hoặc phi lợi nhuận thường được chấp nhận.

• Việc sử dụng mang tính thương mại hoặc nhằm kiếm lợi nhuận thường ít được chấp nhận hơn.

• Nếu việc sử dụng có yếu tố "biến đổi" nội dung gốc (chẳng hạn thêm bình luận, phân tích, hoặc tạo ra ý nghĩa mới), khả năng được xem là hợp lý sẽ cao hơn.

Ví dụ:

Lấy một đoạn phim để phân tích trong video giảng dạy có thể là hợp lý.

Tải nguyên bộ phim lên YouTube mà không bình luận hay chỉnh sửa thường không được coi là hợp lý.

2. Tính chất của tác phẩm gốc

• Tác phẩm dựa trên thông tin thực tế như bản đồ, dữ liệu thường dễ được sử dụng hợp lý hơn.

• Các tác phẩm sáng tạo như tiểu thuyết, âm nhạc, phim ảnh thường được bảo vệ bản quyền nghiêm ngặt hơn.

Ví dụ:

Trích dẫn từ một báo cáo thống kê để minh họa trong bài viết có thể được chấp nhận.

Sao chép nguyên một truyện ngắn để đăng blog không được xem là hợp lý.

3. Mức độ trích dẫn

• Việc sử dụng một phần nhỏ, không phải phần quan trọng nhất của tác phẩm sẽ có khả năng được xem là hợp lý hơn.

Ví dụ:

Trích 10 giây của một bài hát để phân tích có thể được chấp nhận.

Sử dụng đoạn cao trào của bài hát trong video bán hàng có thể không được coi là hợp lý.

4. Ảnh hưởng đến tác phẩm gốc

• Nếu hành vi sử dụng khiến người dùng không còn nhu cầu mua hoặc xem bản gốc, thì không được coi là hợp lý.

Ví dụ:

Quét toàn bộ nội dung một cuốn sách rồi chia sẻ miễn phí có thể làm ảnh hưởng đến doanh thu của tác phẩm, do đó không hợp lý.

Các ngoại lệ khác tùy theo quốc gia

Không phải quốc gia nào cũng áp dụng "sử dụng hợp lý" như nhau. Tại châu Âu và một số nước khác, luật bản quyền quy định rõ các trường hợp ngoại lệ cụ thể, cho phép sử dụng tác phẩm có bản quyền mà không cần xin phép trong một số hoàn cảnh.

Các trường hợp được phép thường bao gồm:

• Trích dẫn có nguồn rõ ràng

• Phê bình hoặc bình luận

• Châm biếm, giễu nhại hoặc mô phỏng

Ví dụ:

Tạo meme châm biếm từ poster phim để thể hiện ý kiến riêng có thể được chấp nhận nếu rõ ràng đây là mục đích giễu nhại.

Lưu ý quan trọng

• Mỗi tình huống cần được đánh giá cụ thể, không có quy tắc cứng nhắc áp dụng chung cho tất cả.

• Nếu bạn có ý định sử dụng nội dung có bản quyền trong sản phẩm thương mại, xuất bản rộng rãi hoặc chưa rõ phạm vi cho phép, hãy tham khảo ý kiến pháp lý trước khi sử dụng.

Dưới đây là 10 ví dụ điển hình trên thế giới về các vụ việc sử dụng hợp lý (Fair Use) gây tranh cãi, từng làm dấy lên nhiều cuộc tranh luận trong lĩnh vực pháp lý, sáng tạo và bản quyền:

1. Google Books (Google Inc. v. Authors Guild)

Tóm tắt: Google số hóa hàng triệu cuốn sách từ thư viện và cho phép người dùng tìm kiếm nội dung, hiển thị đoạn trích nhỏ (snippet).

Tranh cãi: Các tác giả kiện vì cho rằng điều này vi phạm bản quyền.

Kết quả: Tòa án tuyên Google thắng – coi đây là "sử dụng hợp lý" vì mục đích tra cứu, nghiên cứu, không thay thế tác phẩm gốc.

2. YouTube: Lenz v. Universal Music Corp. (vụ "dancing baby")

Tóm tắt: Một bà mẹ đăng video con nhảy múa có nhạc nền "Let's Go Crazy" của Prince. Universal yêu cầu gỡ bỏ.

Tranh cãi: Người mẹ kiện ngược lại, nói rằng đó là "sử dụng hợp lý".

Kết quả: Tòa án cho rằng các chủ bản quyền phải cân nhắc yếu tố "sử dụng hợp lý" trước khi yêu cầu gỡ nội dung. Một bước ngoặt lớn trong việc bảo vệ người dùng YouTube.

3. Cariou v. Prince

Tóm tắt: Nghệ sĩ Richard Prince sử dụng ảnh từ cuốn sách ảnh của Patrick Cariou để làm loạt tranh mới.

Tranh cãi: Cariou kiện vì ảnh bị sử dụng mà không xin phép.

Kết quả: Tòa án phán quyết một phần tranh của Prince mang tính "biến đổi" và được xem là sử dụng hợp lý.

4. The Wind Done Gone (vụ kế truyện Cuốn theo chiều gió)

Tóm tắt: Cuốn tiểu thuyết "The Wind Done Gone" kể lại câu chuyện của "Gone With the Wind" từ góc nhìn của một nô lệ da màu.

Tranh cãi: Người sở hữu bản quyền "Gone With the Wind" kiện.

Kết quả: Tòa án cho rằng đây là tác phẩm "phê bình, biến đổi", và được bảo vệ bởi luật sử dụng hợp lý.

5. Sony Corp. of America v. Universal City Studios (vụ máy ghi hình Betamax)

Tóm tắt: Sony bị kiện vì sản xuất đầu ghi Betamax cho phép người dùng ghi lại chương trình TV.

Tranh cãi: Có phải hành vi ghi lại TV tại nhà là vi phạm bản quyền?

Kết quả: Tòa tối cao Mỹ phán đây là hành vi hợp lý nếu dùng cá nhân. Vụ này đặt nền móng cho ngành công nghệ thu âm/video gia đình.

6. Campbell v. Acuff-Rose Music (vụ bài hát "Pretty Woman")

Tóm tắt: Nhóm 2 Live Crew làm lại ca khúc "Oh, Pretty Woman" theo phong cách chế giễu.

Tranh cãi: Chủ bản quyền bài hát kiện vì cho rằng đây là đạo nhạc.

Kết quả: Tòa tuyên bản chế có tính "châm biếm" và là sử dụng hợp lý. Một án lệ quan trọng xác định parody (chế nhại) có thể được bảo vệ.

7. Blanch v. Koons (nghệ thuật thị giác)

Tóm tắt: Nghệ sĩ Jeff Koons sử dụng ảnh thời trang của tạp chí để đưa vào tác phẩm hội họa.

Tranh cãi: Nhiếp ảnh gia kiện vi phạm bản quyền.

Kết quả: Tòa án tuyên phần sử dụng là hợp lý vì có yếu tố biến đổi, sử dụng trong ngữ cảnh phê bình xã hội.

8. Fox News v. TVEyes

Tóm tắt: TVEyes là công cụ tìm kiếm video từ các kênh truyền hình, cho phép trích dẫn và tải xuống đoạn clip.

Tranh cãi: Fox kiện vì bị sao chép nội dung chương trình.

Kết quả: Tòa phán rằng việc tìm kiếm là hợp lý, nhưng việc cho phép tải về và chia sẻ đoạn clip thì không.

9. Dr. Seuss Enterprises v. ComicMix (Green Eggs and Ham vs. Star Trek mashup)

Tóm tắt: Một cuốn truyện mashup pha trộn phong cách Dr. Seuss với nội dung Star Trek.

Tranh cãi: Dr. Seuss kiện vì cho rằng tác phẩm bắt chước quá sát.

Kết quả: Tòa án ban đầu đồng ý đây là sử dụng hợp lý, nhưng sau đó vụ việc bị kháng cáo và tranh cãi kéo dài.

10. Oracle v. Google (vụ mã nguồn Java trong Android)

Tóm tắt: Google sử dụng API Java của Oracle để phát triển Android. Oracle kiện đòi bồi thường bản quyền.

Tranh cãi: Đây là vụ công nghệ lớn nhất liên quan đến fair use.

Kết quả: Sau nhiều năm kiện tụng, Tòa Tối cao Mỹ tuyên Google thắng – sử dụng API Java là hợp lý, có tính "biến đổi" trong hệ sinh thái mới.

Những vụ việc trên cho thấy ranh giới giữa "sử dụng hợp lý" và "vi phạm bản quyền" rất mong manh và phụ thuộc vào từng bối cảnh cụ thể. Dù có nguyên tắc chung, nhưng phán quyết cuối cùng vẫn mang tính pháp lý và xét từng trường hợp. 

---

Xem thêm:
Sách đọc nhiều
Bài đọc nhiều

Buổi 6 Pháp đàm 16-10-2022 Vấn Đáp Phật Giáo với Sư Giác Nguyên

Buổi 6 Pháp đàm 16-10-2022 Vấn Đáp Phật Giáo với Sư Giác Nguyên

🧘 1. Ai có thể giảng dạy thiền?

• Không thể lấy việc “đắc đạo” làm tiêu chuẩn duy nhất.
• Không ai xác minh được ai đã đắc thiền, đắc đạo – chỉ có chính người đó biết.
• Tiêu chuẩn an toàn nhất: dựa vào giáo lý người đó giảng có đúng với kinh tạng hay không.

🔎 Ví dụ: Ngài Pa Auk có trình độ Pāli, học thuật A Tỳ Đàm và lý lịch tu học rõ ràng – có thể kiểm chứng.

---

🌬️ 2. Hơi thở, Định và Niệm yếu – làm sao tu đúng?

• Có 4 kiểu hành giả:
1. Chỉ trước – Quán sau.
2. Quán trước – Chỉ sau.
3. Song tu Chỉ – Quán.
4. Chỉ tu Quán.
• Căn cơ người tu được xác định theo tánh tâm:

• Dục tánh → nên quán bất tịnh.
• Si tánh → nên quán hơi thở.
• Nộ tánh → nên quán từ bi.

• Gợi ý: đọc kỹ phần Định trong Thanh Tịnh Đạo để chọn đề mục phù hợp căn cơ.

---

🔄 3. Đề mục “hợp” là gì?

• Có 2 dạng:
1. Giúp tăng trưởng Niệm, Định, Tuệ tốt → hợp về quá trình.
2. Chính là đề mục giúp đắc Đạo → hợp về quả.

---

🔁 4. Quán 12 Nhân duyên:

• Không chỉ là lý thuyết → cần thấy từng mắt xích trong tâm mình mỗi ngày.
• Khi có Thọ, Ái, Thủ, Hành, Tái sinh…, biết rõ mình đang nằm ở đâu trong chuỗi duyên khởi.

🧠 Ví dụ: Thấy mình giận – biết đang ở “Khổ”, “Thủ”, “Phi phúc hành”, đang xoay trong vòng sanh tử.

---

☯️ 5. Về nghề nghiệp & tà mạng

• Tiêu chí xác định tà mạng:
• Nghề gây hại đến: sức khỏe – tính mạng – sự an ổn của người khác.
• Các nghề như bói toán, phong thủy, tử vi,… nếu:
• Gây mê tín → nên tránh.
• Chỉ xem chơi, không tin tuyệt đối → không phạm nhưng cũng không có lợi cho đạo.

---

✂️ 6. Triệt sản: có tạo nghiệp không?

• Có 2 trường hợp:
1. Làm để phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn → chấp nhận được.
2. Làm để buông thả dục vọng → không nên.
• Phá thai thì hoàn toàn không được theo giới luật (gabbhapātana).

---

🌠 7. Linh ứng trong các tôn giáo khác

• Linh ứng không chứng minh đạo nào đúng – sai.
• Đạo Phật không bác tướng số, phong thủy – nhưng xem đó là không dẫn đến giải thoát.
• Người Phật tử chỉ nên làm những gì đúng sự thật và hữu ích cho giải thoát.

---

😢 8. Vì sao người chứng Thánh vẫn khóc khi chia ly?

• Ví dụ: bà Visakha chứng Tu Đà Hườn vẫn khóc cháu chết.
• Nhưng đó chỉ là phản xạ thuần cảm xúc tự nhiên.
• Khi được nhắc lại giáo lý – vị đó lập tức quay lại chánh kiến → không còn chìm đắm đau khổ.

---

🧍‍♂️ 9. Cư sĩ có thể là người “ruột đạo – vỏ đời”

• Có 4 hạng người:
1. Vỏ đời – ruột đời.
2. Vỏ đạo – ruột đời.
3. Vỏ đời – ruột đạo.
4. Vỏ đạo – ruột đạo.
• Có nhiều cư sĩ sống trong đời nhưng không vướng bận, không chấp thủ – gần như người xuất gia thực sự.

 

---

Xem thêm:
Sách đọc nhiều
Bài đọc nhiều

Buổi 5 Pháp đàm. Vấn Đáp Phật Giáo với Sư Giác Nguyên 09-10-2022

Buổi 5 Pháp đàm. Vấn Đáp Phật Giáo với Sư Giác Nguyên 09-10-2022

🌱 1. Hiểu đúng về “Tùy duyên”

• “Tùy duyên” không phải là buông xuôi hay viện cớ làm gì cũng được.
• Người Phật tử phải kiên định mục tiêu (Diệt khổ) và đường hướng (Bát Chánh Đạo), linh hoạt trong cách ứng xử → mới gọi là tùy duyên đúng pháp.

---

🌍 2. Vật chất vô tri và duyên khởi

• Vạn vật ngoài chúng sinh (mặt trời, đất, nước…) là Sắc pháp.
• Tất cả đều liên hệ tới chúng sinh qua tâm nhận biết hoặc do nghiệp tạo nên.
• Bốn điều kiện tạo sắc pháp: tiền nghiệp, tâm, nhiệt độ (thiên nhiên), dưỡng chất.

---

💠 3. Tâm đổng lực và nghiệp cho quả

• Một hành động thiện/ác có thể cho quả tái sinh (kiếp sau) và quả bình sinh (trong đời sống).
• 7 tâm đổng lực có thể cho quả ở 3 thời điểm khác nhau:
• Đời hiện tại.
• Kiếp kế tiếp.
• Từ kiếp thứ 3 trở đi → tùy vào sức mạnh của tâm lúc tạo nghiệp.

---

📚 4. 84.000 pháp môn

• Không phải con số thực đo lường, mà là cách phân loại các đề mục giáo pháp.
• Có dẫn chứng từ bản Pāli như Saddhammasaṅgaha và Chú giải Tiểu Bộ Kinh.
• Đừng tùy tiện gọi mọi thứ là “pháp môn” nếu không hiểu từ căn bản.

---

🌙 5. Chiêm bao có tạo nghiệp không?

• Theo A Tỳ Đàm: Hành động trong chiêm bao không tạo nghiệp, vì đó là nghiệp thụ động.

---

🔄 6. Chánh kiến trong kiếp sau

• Nếu có Chánh kiến nhưng không tiếp tục huân tập → sẽ bị lu mờ dần trong luân hồi.
• Muốn bảo tồn chánh kiến cần lập nguyện:
• Luôn gặp Thánh hiền.
• Có trí cẩn trọng.
• Luôn có điều kiện tạo phước.
• Dễ dàng đắc thiền để thoát luân hồi an toàn.

---

📆 7. A-tăng-kỳ và đại kiếp

• A-tăng-kỳ có 2 nghĩa: con số khổng lồ và đơn vị thời gian.
• Ví dụ minh họa dễ hiểu: mỗi 100 năm lấy một hạt mè từ thùng đầy, đến khi hết là 1 A-tăng-kỳ.

---

🥣 8. Hiểu đúng về Bát Quan Trai và ăn chiều

• Giữ giới không ăn chiều là để giảm phiền não và tiết kiệm thời gian cho tu học.
• Không nên máy móc, trẻ con hóa việc giữ giới.
• Ăn sau ngọ chỉ phạm nếu có tâm hưởng thụ – nếu do bệnh, cần trị liệu thì không phạm.

---

🔔 9. Tiếng ồn, khói thuốc và tâm sân

• Khi gặp phiền não do môi trường: không bắt buộc phải chịu đựng.
• Có 7 cách đối trị phiền não trong Kinh Nhất Thiết Lậu Hoặc:
• Tránh né.
• Gồng chịu.
• Quán chiếu.
• Phát triển pháp thiện đối lập...
• Nếu có thể tránh – nên tránh. Đừng để môi trường kéo mình xuống.

---

💘 10. Thương một vị tu hành thì sao?

• Không phạm giới hay pháp luật, nhưng là tự tạo khổ cho bản thân.
• Thích, ghét → đều là đưa mình vào phiền não.
• Phá người tu tập có quả báo nặng – như câu chuyện “xoài chín – phá giới” dẫn đến cảnh giới Á thiên: nửa ngày sướng, nửa ngày khổ.

---

🧘 11. Về xuất gia tại Kālāma

• Kālāma không nhận xuất gia, không phải nơi đào tạo.
• Là trung tâm mời các thiền sư quốc tế về giảng dạy theo nhiều pháp môn.
• Muốn tu học sâu hơn → nên tìm các trung tâm tại Miến Điện, Thái Lan hoặc liên hệ email: kalamatawyacenter@gmail.com.

 

---

Xem thêm:
Sách đọc nhiều
Bài đọc nhiều

Buổi 4 Pháp đàm 02-10-2022 Vấn Đáp Phật Giáo Sư Giác Nguyên

Buổi 4 Pháp đàm 02-10-2022 Vấn Đáp Phật Giáo Sư Giác Nguyên

🧘‍♂️ 1. Ba loại bố thí và công đức của “Vô úy thí”

• Tài thí (Amisadāna): Cho vật chất → giúp người → mai sau được khỏe mạnh, giàu có, thông minh.
• Pháp thí (Dhammadāna): Chia sẻ tri thức đúng → tạo công đức lớn.
• Vô úy thí (Abhayadāna): Sống, nói năng, hành động khiến người khác an tâm, không sợ hãi. Ví dụ như đi nhẹ, nói khẽ, tránh làm phiền người khác – công đức rất lớn.

📝 Câu chuyện người thuê trọ đá giày trong đêm là ví dụ sống động cho “vô úy thí”.

---

👩 2. Người nữ tu hành và thiền định

• Nữ hoàn toàn có thể chứng thiền, đạt A La Hán, lục thông, tam minh… nếu:
1. Tái sinh bằng tâm tam nhân (thiện + trí).
2. Có nỗ lực tu hành đúng pháp.
• Ví dụ về bố thí một đôi dép nhưng có chủ ý thiện sâu sắc → phước báu rất lớn.

---

🔁 3. Muốn sanh làm thân nam – nên làm gì?

• Điều kiện:
1. Tránh tà dâm.
2. Tránh tâm lý nữ tính cực đoan như thích làm đẹp, để ý lặt vặt, đa cảm, mơ mộng.
• Lý do: Dù đã chứng thiền và lên Phạm Thiên, nhưng nếu tập khí nữ tính còn → vẫn có thể tái sinh làm nữ.

---

☯️ 4. Sống khô khan vì tu có đúng?

• Sai.
• Người tu đúng vẫn dễ thương, hòa nhã, “ẩm ẩm” – không khô rang, cũng không ướt nhẹp.
• Tu là để trở nên dễ mến, không phải để “gỗ đá vô tri”.

---

🎭 5. “Giả vờ hiền” rồi thành thật – đúng không?

• Nếu giả tạo có chủ ý tu tập, rèn luyện bản thân → đúng.
• Nếu giả dối để lừa người → sai.
• Hai câu cần ghi nhớ:
1. “Chuyện phiền chỉ tồn tại khi ta nghĩ đến nó.”
2. “Chết là khởi đầu một hành trình đẹp hơn – nhưng phải tu bây giờ để nó đẹp thật.”

---

💪 6. Làm sao để chịu đựng đau đớn thể xác?

• Hai điều quan trọng nhất:
1. Học giáo lý.
2. Sống chánh niệm.
• Không nên chỉ nói suông “kham nhẫn”, “tâm xả” nếu chưa hiểu giáo lý nền tảng.

---

📚 7. Kiến thức giáo lý cơ bản cần học để tu Tứ Niệm Xứ:

• 5 uẩn.
• 12 xứ (6 căn – 6 trần).
• 12 duyên khởi.
• Tâm và tâm sở.

🌟 Trích dẫn Ajahn Naeb: Không học giáo lý mà đòi chứng tuệ quán là cực hiếm, “hiếm hơn trúng số”.

---

🔁 8. Quán 12 duyên khởi và Tứ niệm xứ để thấy Vô thường – Khổ – Vô ngã

• Không thể học “lấy lệ” hay “kiểu sang chảnh” rồi hỏi câu cao siêu như “máy bay bay sao” nếu mới lớp 3.
• Cần nắm vững kiến thức nền.

---

🧠 9. Ví dụ thực tế về 5 uẩn trong một khoảnh khắc nhận thức

• Khi nhìn một đóa hoa:
• Sắc uẩn: con mắt.
• Thọ: cảm giác.
• Tưởng: nhận diện, hồi ức.
• Hành: các tâm sở đi kèm.
• Thức: sự nhận biết.

---

🔍 10. Về “Ngoại đế” và tâm siêu thế

• Tâm siêu thế không bị xếp vào Khổ đế trong trường hợp đặc biệt vì không do Tập đế tạo ra.
• Nhưng rốt ráo mà nói: cái gì vô thường thì đều là khổ.

---

🥩 11. Mua thịt cá có phạm giới không?

• Không phạm giới sát nếu không trực tiếp giết.
• Nhưng có thể tạo nghiệp sát nếu có chủ ý tìm mua đồ tươi sống.
• Nên cẩn trọng với ý định trước khi mua.

---

😇 12. Người thiểu năng, Down syndrome có tạo nghiệp không?

• Dù không làm điều ác bằng hành động hay lời nói, nhưng tâm vẫn có tham sân si → vẫn tạo nghiệp.
• Không thể đánh giá bằng vẻ bề ngoài.

---

🫣 13. Vua A Xà Thế – “Phật nhận tội thay”?

• Hiểu sai. “Ta nhận tội” nghĩa là ta ghi nhận sự sám hối của ông.
• Vua không trực tiếp giết cha, cả đời sau đó ăn năn, hộ trì Tăng Bảo → chỉ đọa “đồng sôi”, không vào A Tỳ.

---

💰 14. Cúng tiền cho Tăng Ni có phạm không?

• Tùy tâm và mục đích:
• Nếu biết vị ấy sử dụng đúng → cúng được.
• Nếu nghi ngờ → không nên cúng, dễ tạo phiền não.
• Có thể hỗ trợ bằng vật dụng cụ thể (thuốc, thực phẩm, thiết bị…). 

---

Xem thêm:
Sách đọc nhiều
Bài đọc nhiều

Buổi 3 Vấn Đáp Phật Giáo với Sư Giác Nguyên Pháp đàm 25 09 2022

Buổi 3 Vấn Đáp Phật Giáo với Sư Giác Nguyên Pháp đàm 25 09 2022

📘 1. Học A Tỳ Đàm: Có cần đọc thêm?

• Các sách A Tỳ Đàm đều có nội dung khác nhau, bổ trợ cho nhau.
• Không quyển nào tác giả tự viết, tất cả là dịch từ bản gốc → Ai có khả năng nên đọc thêm để hiểu sâu rộng hơn.

📘 2. Quán pháp Chân đế

• Học để thấy được thế giới hiện tượng và bản chất.
• Muốn tuệ tri đúng pháp Chân đế cần mượn kinh điển làm “bản đồ”.
• Ai nghĩ mình không cần học mà tự chứng được → nếu thật thì là Bồ Tát giữa thời mạt pháp.

📘 3. Về Thân kiến

• Câu "tôi chịu trách nhiệm…" chưa chắc là thân kiến.
• Với phàm phu thì hầu hết lời nói đều ít nhiều dính thân kiến.

📘 4. Tâm xả là gì?

• Nhiều người hiểu sai → tưởng là “buông bỏ”.
• Thật ra, "xả" trong A Tỳ Đàm gồm:
• Một trong năm cảm thọ (không vui – không buồn).
• Một trong bốn Phạm trú (Từ – Bi – Hỷ – Xả).
• Không nên dùng từ “tâm xả” mơ hồ kiểu “đồ bổ”.

📘 5. Lão tử duyên vô minh?

• Vòng luân hồi là tròn khép kín, không có điểm đầu rõ ràng.
• Lão tử (già – chết) là quả → nếu tâm lý phản ứng sai → sinh ra phiền não → làm nền cho vô minh → tạo vòng mới của sinh tử.

📘 6. Đồng tính có thể tu chứng không?

• Có, nếu người đó tái sinh bằng tâm tam nhân (tâm có trí).
• Kinh kể chuyện một người chuyển giới do nghiệp bất kính, sau tu chứng quả A La Hán.
• Quan trọng không phải giới tính mà là tâm đầu thai và cách tu tập.

📘 7. Tam nhân là gì? Cần biết mình có không?

• Không cần biết mình có tam nhân hay không.
• Hãy cứ tu, giống như học đàn, học võ – cứ học rồi biết khả năng đến đâu sau.

📘 8. Về ăn uống, yến – nhung – Tam tịnh nhục

• Tam tịnh nhục là:
• Không thấy tận mắt giết.
• Không nghe người ta chuẩn bị giết.
• Không nghi ngờ có sự giết vì mình.
• Nếu ăn đồ “tẩm bổ” như yến, nhung… mà lòng ray rứt thì nên tránh.
• Ăn bổ thân nhưng hại tâm là không nên.

📘 9. Sắc uẩn và quán pháp

• Câu hỏi sai và lộn xộn về chuyên môn → bị từ chối trả lời.
• Lời khuyên: hãy học cơ bản trước, tránh hỏi kiểu “xé tờ báo thấy chữ lạ liền hỏi”.

📘 10. Làm quen Tứ Niệm Xứ từ đâu?

• Không có “làm quen”.
• Tứ Niệm Xứ là pháp tu nhìn lại thân – thọ – tâm – pháp để thấy Vô thường, Khổ, Vô ngã.
• Không hiểu rõ mục đích thì không thể bắt đầu tu.

📘 11. 5000 xá lợi thuyết pháp: Nên nguyện không?

• Không cần nguyện đợi cơ hội này.
• Hãy tập trung tích lũy “Thất Thánh Sản”: Tín, Thí, Giới, Văn, Tàm, Úy, Trí.
• Tùy duyên mà hội đủ phước → đắc đạo kiếp này, kiếp sau, hay về cõi trời sẽ được chỉ dạy tiếp.

📘 12. Nên tiếp tục dự khóa thiền không?

• Không có gì gọi là “nhiều” trong học đạo – chỉ “nhiều” nếu tính bằng lịch/đồng hồ.
• Nếu thấy không thoải mái → không cần đi.
• Nếu nghĩ học đạo là tham → cũng nên “tham học đạo” hơn là “tham chuyện đời”.
• Không có cái gì là “quá mức” khi tu tập thiền định, từ bi, chánh niệm.

 

---

Xem thêm:
Sách đọc nhiều
Bài đọc nhiều

Buổi 2 Vấn Đáp Phật Giáo với Sư Giác Nguyên. Pháp đàm 18-09-2022

Buổi 2 Vấn Đáp Phật Giáo với Sư Giác Nguyên. Pháp đàm 18-09-2022

📌 1. Tái sanh, Niết bàn và La Hán

• Khi chứng quả La Hán, vị ấy biết rõ mình không còn tái sinh nữa, "sanh đã tận, phạm hạnh đã thành".
• Niết bàn được ví như ngọn đèn tắt khi hết dầu – yên tĩnh, nhẹ nhàng, không còn khổ đau.

📌 2. Giới luật và ứng xử của Tăng Ni

• Việc nhà sư vào phòng tập thể dục công cộng không sai nếu không trái với luật đạo và luật đời.
• Quan hệ giữa cư sĩ và nhà sư không bắt buộc phải luôn kính trọng, nhất là khi nhà sư đó không giữ giới nghiêm túc.

📌 3. Buông bỏ và đấu tranh

• Phật giáo không dạy buông xuôi. Có thể "khè khè" như con rắn để bảo vệ mình.
• Bồ Tát và bậc Thánh mới có thể chịu thiệt thòi một cách nhẹ nhàng. Phàm phu thì nên tránh người xấu, giữ tâm và thời gian cho việc tu tập.

📌 4. Tự tử và nghịch cảnh

• Thân người khó được, chánh pháp khó gặp → dù nghèo khổ vẫn nên giữ thân để tu.
• Người biết Phật pháp dù sống vất vả vẫn quý hơn người sống sung sướng mà không biết tu.

📌 5. Thiếu thấy khổ và sự giải đãi

• Người không thấy đời là khổ là do thiếu duyên giải thoát.
• Nếu không thấy khổ qua cảnh già, bệnh, chết thì thật sự là "cạn lời".

📌 6. Trợ tử (an tử)

• Phật giáo không khuyến khích việc chủ động kết thúc mạng sống, kể cả người khác quyết định giùm người bệnh.
• Thà tăng cường thuốc giảm đau còn hơn làm sát sanh gián tiếp.

📌 7. Thiền quả và nhập định

• Vị chứng Thánh có thể nhập thiền Quả bằng cách quay lại đề mục đã dùng lúc chứng đạo, không nhất thiết phải có thiền định.

📌 8. Tự đắc & Chánh niệm

• Người thường xuyên sống chánh niệm và quán vô thường thì không có lý do để tự đắc.

📌 9. Hành giả mới tu

• Tu để biết mình là ai, không cần câu hỏi cao siêu nếu chưa học căn bản.

📌 10. Ngũ uẩn & Tâm lý học Phật giáo

• Thọ & Tưởng là thành tố tâm lý chung cho mọi loài. Hành uẩn mới thể hiện sự khác biệt giữa phàm và Thánh.

📌 11. Quỷ sứ, Diêm vương & địa ngục

• Quỷ sứ là loài ngạ quỷ/dạ xoa, thích hành hạ.
• Các hình phạt là do nghiệp tạo ra chứ không phải Diêm vương nghĩ ra.

📌 12. Quan sát tâm & Thiền sai lầm

• Người hỏi không nắm vững Tứ Niệm Xứ → cần học lại từ đầu.
• Không thể chỉ “giữ tâm không” mà gọi là tu được.

📌 13. Giảm nhút nhát & đề mục thiền

• Nhút nhát là do thiếu thấy rõ sanh tử – không có đề mục thiền chung cho tất cả.

📌 14. Tuệ quán & môi trường tu tập

• Ở nơi làm mình tu kém đi thì nên rời đi ngay, kể cả không kịp xin phép.

📌 15. Nữ tu và chứng đắc

• Phụ nữ không thể làm Chánh Đẳng Giác, Chuyển Luân Vương, Đại Phạm Thiên...
• Nhưng vẫn có thể đắc thiền và sinh vào cõi Phạm thiên bậc thấp.

📌 16. Thánh Sơ quả và tái sinh

• Có 3 loại Sơ quả (Dự Lưu) với số lần tái sinh khác nhau: 7, 1 hoặc 2–6 kiếp nữa sẽ chứng La Hán.

📌 17. Định nghĩa “chúng sanh”

• “Chúng sanh” là người dính mắc, không dính cái này thì dính cái kia – chưa giải thoát.

📌 18. Mong muốn tái sinh cõi Tusita

• Muốn về Tusita không dễ, cần đầy đủ tín, giới, văn, tàm, úy… giống như có visa & tài chính mới qua Thụy Sỹ.

📌 19. Đánh giá người khác

• Kinh Migasālā: Không nên lấy nhận thức hạn hẹp để đo người.
• Tuy nhiên, vẫn cần phân biệt thiện – ác trong cuộc sống, chọn bạn mà chơi.

📌 20. Tăng Bảo là ai?

• Chỉ bậc Thánh trong Tăng mới thật là Tăng Bảo.
• Phàm tăng có thể giữ giới nhưng không đảm bảo không đọa.

📌 21. Không có linh hồn trường tồn

• Không có một linh hồn bất biến, mà chỉ là dòng tâm sát-na liên tục sanh diệt nối nhau. 

---

Xem thêm:
Sách đọc nhiều
Bài đọc nhiều