Search

26.8.20

Muôn kiếp nhân sinh tác giả Nguyên Phong

Phanblogs Muôn kiếp nhân sinh tác giả Nguyên Phong
Một lời tri ân chân thành tới tác giả Nguyên Phong - người đã dày công viết nên cuốn sách đặc biệt này - là không đủ. Qua những lần trò chuyện, tôi nhận ra ông chỉ có một ước mong duy nhất khi viết cuốn sách này. Xin được cảm ơn ông Thomas - vì tất cả. Xin được chia sẻ cùng bạn đọc những chiêm nghiệm sâu sắc, tâm huyết nhất của ông: 

Muôn kiếp nhân sinh tác giả Nguyên Phong
Muôn kiếp nhân sinh tác giả Nguyên Phong

Muôn kiếp nhân sinh tác giả Nguyên Phong

Phanblogs Muôn kiếp nhân sinh tác giả Nguyên Phong



“Hiện nay thế giới đang trải qua giai đoạn hỗn loạn, xáo trộn, mà thật ra thì mọi quốc gia đều đang gánh chịu những nghiệp quả mà họ đã gây ra trong quá khứ. Mỗi quốc gia, cũng như mọi cá nhân, đều có những nghiệp quả riêng do những nhân mà họ đã gây ra. Cá nhân thì có ‘biệt nghiệp‘ riêng của từng người, nhưng quốc gia thì có ‘cộng nghiệp‘ mà tất cả những người sống trong đó đều phải trả.

Hãy nhìn khắp thế giới hiện nay với hơn bảy tỷ người, có bao nhiêu người đang hành động độc ác, vô nhân tính? Có những quốc gia đang đối xử với người khác tàn độc như thế nào? Có biết bao cái chết thương tâm và cuộc sống bi đát của nhiều con người vô tội đã và đang diễn ra? Hãy thử nghĩ nếu tất cả đều chịu học hỏi và hiểu rõ về Nhân quả, biết rõ một khi ‘gieo nhân gì sẽ gặt quả đó’ thì có ai dám hành động như thế không? Thường thì con người, khi hành động, ít ai nghĩ đến hậu quả, nhưng một khi hậu quả xảy đến thì họ nghĩ gì, làm gì? Họ oán hận, trách trời, trách đất, trách những người chung quanh đã gây ra những hậu quả đó? Có mấy ai biết chiêm nghiệm, tự trách mình và thay đổi không? Đó là động lực để tôi chia sẻ những câu chuyện chưa từng kể với ai này - dù có những điều thiên cơ bất khả lộ - và chấp thuận để anh chia sẻ những trải nghiệm, bài học vô tiền khoáng hậu này với các bạn của anh, để viết thành một cuốn sách cho nhiều người trên thế giới cùng chiêm nghiệm - giữa lúc hành tinh đang gặp nhiều tai ương, biến động từng ngày. Tôi mong chúng ta - những cánh bướm bé nhỏ rung động mong manh cũng có thể tạo nên những trận cuồng phong mãnh liệt để thức tỉnh mọi người.

Tương lai của mỗi con người, mỗi tổ chức, mỗi quốc gia và cả hành tinh này sẽ ra sao trong giai đoạn sắp tới là tùy thuộc vào thái độ ứng xử, nhìn nhận và thức tỉnh của từng cá nhân, từng tổ chức, từng quốc gia đó tạo nên. Nếu muốn thay đổi, cần khởi đầu bằng việc nhận thức, chuyển đổi tâm thức, lan tỏa yêu thương và chia sẻ sự hiểu biết từ mỗi người chúng ta trước.

Nhân quả đừng đợi thấy mới tin. Nhân quả là bảng chỉ đường, giúp con người tìm về thiện lương“.

Muôn kiếp nhân sinh tác giả Nguyên Phong PDF


Muôn kiếp nhân sinh tác giả Nguyên Phong TXT


Muôn kiếp nhân sinh tác giả Nguyên Phong DOCX


12.8.20

Những câu hỏi phỏng vấn SEO

Phanblogs Những câu hỏi phỏng vấn SEO  Bạn có thể cho tôi ví dụ về công việc trước đây của bạn và chia sẻ một số câu chuyện thành công không?

Bạn có tuân theo Nguyên tắc Quản trị Trang web của Google không?
Bạn có cung cấp dịch vụ tiếp thị trực tuyến hoặc lời khuyên nào để bổ sung cho công việc tìm kiếm theo hệ thống của bạn không?
Bạn muốn xem loại kết quả nào và trong khung thời gian nào? Bạn đánh giá như thế nào về thành công của bạn?
Bạn có kinh nghiệm gì về ngành của tôi?
Bạn có kinh nghiệm gì trong quốc gia/thành phố của tôi?
Bạn có kinh nghiệm gì trong việc phát triển trang web quốc tế?
Kỹ thuật SEO quan trọng nhất của bạn là gì?
Bạn đã làm trong ngành bao lâu?
Tôi có thể liên hệ với bạn bằng cách nào? Bạn sẽ chia sẻ với tôi tất cả những thay đổi mà bạn đã thực hiện với trang web của tôi và cung cấp thông tin chi tiết về các khuyến nghị và giải thích lý do cho những khuyến nghị đó?
Xem liệu SEO đó có quan tâm đến bạn và doanh nghiệp của bạn hay không. Nếu họ không quan tâm, hãy tìm người khác.

SEO của bạn nên đặt những câu hỏi như:

Điều gì làm cho doanh nghiệp hoặc dịch vụ của bạn trở nên độc đáo và có giá trị đối với khách hàng?
Khách hàng của bạn là ai?
Doanh nghiệp của bạn kiếm tiền bằng cách nào và kết quả tìm kiếm có thể giúp ích như thế nào?
Bạn đang sử dụng những kênh quảng cáo nào khác?
Đối thủ cạnh tranh của bạn là ai?
Kiểm tra với những khách hàng mà SEO này đã phục vụ. Hỏi khách hàng trước đây xem họ có cảm thấy rằng SEO này cung cấp dịch vụ hữu ích, dễ hợp tác và mang lại kết quả tích cực hay không.

Phanblogs Những câu hỏi phỏng vấn SEO  Bạn có thể cho tôi ví dụ về công việc trước đây của bạn và chia sẻ một số câu chuyện thành công không?
Phanblogs Những câu hỏi phỏng vấn SEO  Bạn có thể cho tôi ví dụ về công việc trước đây của bạn và chia sẻ một số câu chuyện thành công không?

SEO là gì?

SEO là viết tắt của "tối ưu hoá công cụ tìm kiếm" hoặc "trình tối ưu hoá công cụ tìm kiếm." Quyết định thuê SEO là một quyết định quan trọng có thể cải thiện trang web của bạn và tiết kiệm thời gian, nhưng bạn cũng có thể gặp rủi ro làm thiệt hại trang web và uy tín của bạn. Đảm bảo nghiên cứu các ưu điểm tiềm năng cũng như các thiệt hại mà một SEO tắc trách có thể mang lại cho trang web của bạn. Nhiều SEO và các hãng và cố vấn viên khác cung cấp các dịch vụ hữu ích cho các chủ sở hữu trang web, bao gồm:


  • Xem lại nội dung hoặc cấu trúc trang web của bạn
  • Trợ giúp kỹ thuật về phát triển trang web: ví dụ: lưu trữ, chuyển hướng, trang lỗi, sử dụng JavaScript
  • Phát triển nội dung
  • Quản lý các chiến dịch phát triển doanh nghiệp trực tuyến
  • Tìm kiếm từ khoá
  • Đào tạo SEO
  • Tư vấn chuyên môn trong các thị trường và vùng địa lý cụ thể.

Quảng cáo với Google sẽ không ảnh hưởng gì đến sự hiện diện của trang web của bạn trong kết quả tìm kiếm của chúng tôi. Google không bao giờ nhận tiền để đưa vào hoặc xếp hạng trang web trong kết quả tìm kiếm của chúng tôi và bạn cũng không mất gì để trang web xuất hiện trong kết quả tìm kiếm theo hệ thống của chúng tôi. Nguồn tài nguyên miễn phí như Search Consle, Blog trung tâm quản trị trang web chính thức và diễn đàn thảo luận của chúng tôi có thể cung cấp cho bạn rất nhiều thông tin về cách tối ưu hóa trang web của bạn cho các lượt tìm kiếm không phải trả tiền.

Bắt đầu thời gian từ khi bạn bắt đầu thực hiện thay đổi cho đến khi bạn bắt đầu nhận thấy lợi ích thường là từ 4 tháng đến 1 năm.


Chọn SEO

Nếu đang dự định thuê SEO, bạn nên làm càng sớm càng tốt. Thời điểm thích hợp nhất để thuê SEO là khi bạn đang cân nhắc việc thiết kế lại trang web, hoặc dự định khởi chạy một trang web mới. Bằng cách đó, bạn và SEO của bạn có thể đảm bảo rằng trang web của bạn được thiết kế thân thiện với công cụ tìm kiếm ngay từ đầu. Tuy nhiên, SEO tốt cũng có thể giúp cải tiến trang web hiện có.

Hãy cam kết triển khai các thay đổi đề xuất. Bạn cần thời gian và công sức để thực hiện các thay đổi do SEO đề xuất. Nếu không dành thời gian để thực hiện những thay đổi này, thì bạn không nên thuê một chuyên gia.

Yêu cầu kiểm tra trang web của bạn về mặt kỹ thuật và tìm kiếm để biết những diều mà họ nghĩ cần thực hiện, lý do tại sao và kết quả mong đợi là gì. Có thể bạn sẽ phải trả tiền cho dịch vụ này. Có thể bạn cũng sẽ phải cấp cho họ quyền chỉ đọc đối với trang web của bạn trên Search Console. (Không cấp cho họ quyền ghi ở giai đoạn này.) SEO tiềm năng phải có thể cung cấp cho bạn ước tính thực tế về các bước cải tiến và ước tính về công việc cần làm. Nếu họ đảm bảo với bạn rằng những thay đổi của họ sẽ cho bạn vị trí đầu tiên trong kết quả tìm kiếm, hãy tìm người khác.
Quyết định xem bạn có muốn thuê SEO này không.
Hãy thận trọng
Mặc dù SEO có thể cung cấp cho khách hàng những dịch vụ có giá trị, một số SEO vô đạo đức đã làm xấu bộ mặt của ngành bằng cách sử dụng nỗ lực tiếp thị quá khích và cố gắng thao túng kết quả công cụ tìm kiếm theo cách không công bằng. Những hành vi vi phạm nguyên tắc của chúng tôi có thể dẫn đến việc giảm thứ hạng trang web của bạn trên Google, hoặc thậm chí cả việc loại bỏ trang của bạn khỏi chỉ mục của chúng tôi.

Khi SEO đưa ra đề xuất cho trang web của bạn, hãy yêu cầu họ xác thực các đề xuất này với một nguồn đáng tin cậy, chẳng hạn như trang trợ giúp về Search Console, bài đăng trên Blog quản trị trang web hoặc bài trả lời mà Google đã phê duyệt trong diễn đàn quản trị trang web.

Dưới đây là một số điều cần lưu ý:


Một mưu đồ phổ biến là việc tạo các miền "bóng" chuyển người dùng tới một trang web bằng cách chuyển hướng gian lận. Những miền bóng này sẽ do SEO sở hữu, SEO được cho là làm việc nhân danh khách hàng. Tuy nhiên, nếu mối quan hệ này không tốt, thì SEO có thể chỉ miền tới một trang web khác, hoặc thậm chí đến một miền của đối thủ cạnh tranh. Nếu điều đó xảy ra, khách hàng đã trả tiền để phát triển một trang web cạnh tranh do SEO sở hữu hoàn toàn.
Một biện pháp cụ thể khác là đặt trang "ngõ" với đầy các từ khoá ở đâu đó trên trang web của khách hàng. SEO hứa điều này sẽ làm cho trang web phù hợp hơn đối với nhiều truy vấn hơn. Điều này vốn đã sai vì các trang cá nhân ít khi phù hợp với nhiều từ khoá. Tuy nhiên, còn xảo quyệt hơn đó là những trang ngõ này thường chứa liên kết ẩn đối với khách hàng khác của SEO. Những trang ngõ này làm giảm mức độ phổ biến của liên kết của một trang web và chuyển hướng đến SEO và các khách hàng của SEO, mà có thể bao gồm những trang web có nội dung bất hợp pháp hoặc vô đạo đức.
Cuối cùng, tránh tham gia vào các mưu đồ liên kết, chẳng hạn như mua các liên kết từ các trang web khác để tăng thứ hạng của bạn. Điều này trái với nguyên tắc về chất lượng của Google và có thể dẫn đến thao tác thủ công đối với một phần hoặc toàn bộ trang web của bạn. Điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến thứ hạng trang web của bạn.
Nếu cảm thấy bị lừa bởi SEO theo một cách nào đó, bạn nên báo cáo việc này.

Nguyên tắc hữu ích

Hãy cảnh giác với những công ty SEO, chuyên gia cố vấn web hay đại lý gửi email cho bạn một cách bất ngờ.

Thật ngạc nhiên là chúng tôi cũng nhận được các email spam:

"Gửi google.com,
Tôi đã truy cập trang web của bạn và nhận thấy bạn không có tên trong hầu hết công cụ tìm kiếm và thư mục..."
Bạn cũng phải hoài nghi trước email không mong muốn về công cụ tìm kiếm như cách bạn vẫn hoài nghi viên giảm cân "đốt cháy mỡ vào ban đêm" hay yêu cầu giúp chuyển tiền từ những nhà độc tài bị phế truất.

Không ai có thể đảm bảo xếp hạng a #1 trên Google.

Cảnh giác với các SEO tuyên bố sẽ đảm bảo xếp hạng, có "quan hệ đặc biệt" với Google, hoặc quảng cáo rằng họ được "ưu tiên khi gửi" cho Google. Không có ưu tiên gửi nào dành cho Google. Trong thực tế, cách duy nhất để gửi một trang web đến Google trực tiếp là thông qua trang Thêm URL của chúng tôi hoặc bằng cách gửi Sơ đồ trang web. Bạn có thể tự làm điều này mà không hề mất bất kỳ chi phí gì.

Cảnh giác nếu một công ty bí mật hoặc không giải thích rõ ràng những việc họ dự định làm.
Đề nghị giải thích nếu có điều gì không rõ ràng. Nếu SEO tạo nội dung lừa đảo hoặc gian lận nhân danh bạn, như các trang ngõ hoặc miền "không dùng nữa", trang web của bạn có thể bị loại bỏ hoàn toàn từ chỉ mục của Google. Cuối cùng, bạn phải có trách nhiệm đối với những hành động của bất kỳ công ty nào mà bạn thuê, để có thể đảm bảo rằng bạn biết chính xác họ dự định làm như thế nào để "giúp" bạn. Nếu SEO có quyền truy cập FTP vào máy chủ của bạn, họ nên sẵn sàng giải thích tất cả những thay đổi mà họ sẽ thực hiện với trang web của bạn.

Bạn không nhất thiết phải liên kết đến SEO.

Tránh các SEO hay nói về sức mạnh của liên kết "miễn phí cho tất cả", kế hoạch phổ biến liên kết hoặc gửi trang web của bạn đến hàng ngàn công cụ tìm kiếm. Đây là những bài học vô dụng điển hình không ảnh hưởng đến xếp hạng của bạn trong các kết quả của công cụ tìm kiếm chính -- ít nhất, không theo cách mà bạn muốn coi là tích cực.

Lựa chọn sáng suốt.

Trong khi bạn xem liệu có làm việc với SEO không, có thể bạn muốn thực hiện một số nghiên cứu về ngành. Tất nhiên, Google là cách để thực hiện điều đó. Mặc dù Google không nhận xét về các công ty cụ thể, chúng tôi đã thấy các công ty tự gọi là các SEO tuân theo những phương pháp nằm ngoài các hành vi kinh doanh được chấp nhận. Hãy cẩn thận.

Chắc chắn hiểu tiền được sử dụng vào việc gì.

Trong khi Google không bao giờ bán xếp hạng tốt hơn trong kết quả tìm kiếm của chúng tôi, một số công cụ tìm kiếm khác kết hợp các kết quả mất phí cho mỗi lần nhấp hoặc mất phí cho mỗi lần thêm với kết quả tìm kiếm web thường xuyên của họ. Một số SEO sẽ hứa xếp hạng cho bạn cao trong các công cụ tìm kiếm, nhưng đặt bạn vào phần quảng cáo chứ không phải là kết quả tìm kiếm. Một số SEO thậm chí sẽ thay đổi giá chào mua trong thời gian thực để tạo ảo tưởng rằng họ "điều khiển" các công cụ tìm kiếm khác và có thể tự đưa trang vào vị trí mà họ chọn. Phương thức lừa đảo này không có hiệu quả với Google vì quảng cáo của chúng tôi được gắn nhãn rõ ràng và tách biệt khỏi kết quả tìm kiếm. Tuy vậy, hãy nhớ hỏi SEO bạn đang cân nhắc về chi phí cho vị trí cố định và quảng cáo tạm thời.

Cần cảnh giác những điều gì khác?

Có một vài dấu hiệu cảnh báo rằng bạn có thể đang giao dịch đối phó với một SEO lừa đảo. Đây không phải là danh sách hoàn chỉnh, vì thế nếu có bất kỳ nghi ngờ gì, bạn nên tin vào trực giác của mình. Hãy ngừng ngay lập tức nếu SEO:

Sở hữu những miền chỉ được tạo cho công cụ tìm kiếm
Đưa liên kết đến khách hàng khác của họ vào các trang ngõ.
Chào bán từ khoá trên thanh địa chỉ
Không phân biệt giữa kết quả tìm kiếm thực sự và quảng cáo xuất hiện trên trang kết quả tìm kiếm.
Đảm bảo thứ hạng nhất định, nhưng chỉ đối với những cụm từ khoá dài, tối nghĩa mà chắc chắn bạn sẽ có được
Hoạt động bằng nhiều bí danh hoặc thông tin WHOIS giả mạo
Nhận lưu lượng truy cập từ công cụ tìm kiếm "giả mạo", phần mềm gián điệp hoặc phần mềm đột nhập
Có các miền bị xóa khỏi chỉ mục của Google hoặc không có trong chỉ mục Google


9.8.20

Dạy con về thế giới mạng

Phanblogs Giúp trẻ em trở thành những nhà thám hiểm thông minh, tự tin của thế giới mạng
Cho đến nay, chúng tôi đã triển khai chương trình này ở Hoa Kỳ, Mỹ Latinh và đang có kế hoạch mở rộng chương trình này đến nhiều thị trường khác. Thậm chí, chúng tôi còn trực tiếp đưa chương trình giảng dạy này đến với các trường học tại Hoa Kỳ trong khuôn khổ của Chương trình an toàn trực tuyến, nhằm giúp thanh thiếu niên biết cách ứng xử khôn ngoan và giữ an toàn khi trực tuyến.



Dạy con bạn về dấu chân kỹ thuật số (digital footprint)

Dạy con bạn về dấu chân kỹ thuật số (digital footprint)

Dạy con bạn về dấu chân kỹ thuật số (digital footprint)



Bạn hãy cùng con tìm kiếm trên mạng các thông tin về chính bạn, hoặc một nhạc sĩ mà các em yêu thích, và trò chuyện về những gì bạn và các con tìm được. Bạn nên xem trước kết quả tìm kiếm. Cùng nhau nói chuyện về những gì người khác có thể biết về bạn từ những kết quả này, và cách thông tin cá nhân của một người xuất hiện trên mạng.

Giúp giảm thiểu việc so sánh với người khác

Giúp giảm thiểu việc so sánh với người khác

Giúp giảm thiểu việc so sánh với người khác



Hãy đảm bảo con bạn hiểu được rằng những gì bạn bè các em chia sẻ trên mạng chỉ là một phần trong toàn bộ câu chuyện, và đó thường là những điểm nổi bật. Hãy nhắc nhở các em rằng ai cũng có những khoảnh khắc buồn chán hay xấu hổ mà họ không muốn chia sẻ.

Tạo quy tắc gia đình về các nội dung có thể chia sẻ

Tạo quy tắc gia đình về các nội dung có thể chia sẻ

Tạo quy tắc gia đình về các nội dung có thể chia sẻ



Nói rõ cho các thành viên trong gia đình bạn về những nội dung không được chia sẻ trực tuyến, như ảnh hoặc thông tin cá nhân. Thực hành bằng cách tự chụp vài bức ảnh tập thể, và thảo luận thế nào là chia sẻ có trách nhiệm. Ví dụ như: bạn hãy khuyến khích con mình suy nghĩ kĩ trước khi chia sẻ những hình ảnh không chỉ có mặt các em mà còn có mặt những người khác. Hãy nhắc các em xin phép nếu cảm thấy không chắc chắn.

Dạy các con bạn về việc chia sẻ quá mức

Dạy các con bạn về việc chia sẻ quá mức

Dạy các con bạn về việc chia sẻ quá mức



Cùng suy nghĩ cách khắc phục vấn đề chia sẻ quá mức, ví dụ như gỡ xuống những gì đã chia sẻ, hoặc thay đổi tùy chọn quyền riêng tư. Khi vấn đề xảy ra, hãy cân nhắc từ nhiều góc độ. Một số khoảnh khắc đáng xấu hổ sẽ có hậu quả nghiêm trọng, nhưng nhiều khoảnh khắc khác lại có thể là những bài học đáng quý.

Đừng tin vào nội dung giả mạo

Đừng tin vào nội dung giả mạo

Đừng tin vào nội dung giả mạo



Điều quan trọng là giúp con em bạn nhận thức được rằng con người và tình huống trên mạng không phải lúc nào cũng giống như vẻ bề ngoài. Chúng tôi đã xây dựng những hướng dẫn hữu ích để bạn có thể giúp trẻ phân biệt thật giả trên mạng.

Giải thích về hành động mạo danh

Giải thích về hành động mạo danh

Giải thích về hành động mạo danh



Giải thích cho con bạn lý do có người có thể muốn lấy cắp mật khẩu hoặc dữ liệu cá nhân của các em. Khi biết được các thông tin cá nhân, ai đó có thể sử dụng tài khoản của các em và giả mạo làm các em.

Giúp trẻ phát hiện các hành vi tấn công giả mạo

Giúp trẻ phát hiện các hành vi tấn công giả mạo

Giúp trẻ phát hiện các hành vi tấn công giả mạo



Con bạn có thể không nhận ra rằng một số người có thể sẽ lừa lấy thông tin cá nhân của trẻ. Hãy hướng dẫn trẻ tìm đến bạn nếu các em nhận được tin nhắn, đường dẫn liên kết hoặc email từ người lạ yêu cầu cung cấp thông tin tài khoản hoặc có tệp đính kèm kỳ lạ.

Dạy các em cách nhận biết những mánh khóe lừa đảo

Dạy các em cách nhận biết những mánh khóe lừa đảo



Hãy cho con bạn biết rằng một số mánh khóe lừa đảo tinh vi có thể khiến các em nghĩ rằng đó là nội dung do bạn các em gửi đến. Ngay cả nhiều người lớn có hiểu biết cũng bị lừa! Nếu các em thấy một tin nhắn có vẻ khả nghi, các em nên tham khảo ý kiến của bạn. Nếu bạn giúp giải tỏa khúc mắc của con mình một cách nghiêm túc, trẻ sẽ dần dần tin tưởng bạn.

Cùng nhau tìm các dấu hiệu bảo mật

Cùng nhau tìm các dấu hiệu bảo mật

Cùng nhau tìm các dấu hiệu bảo mật



Cùng con bạn truy cập một trang web và tìm các dấu hiệu bảo mật. URL có khóa móc bên cạnh hoặc bắt đầu bằng https (dấu hiệu cho thấy URL an toàn) hay không? URL có khớp với tên trang web không? Hãy chỉ ra giúp con bạn những dấu hiệu mà các em nên tìm kiếm khi mở một trang web.

Giữ an toàn cho bí mật của bạn

Giữ an toàn cho bí mật của bạn

Giữ an toàn cho bí mật của bạn



Quyền riêng tư và bảo mật trên mạng cũng quan trọng như ngoài đời thực. Điều quan trọng là con em bạn hiểu rõ cách thức bảo vệ những thông tin quý giá để tránh gây tổn hại cho thiết bị, danh dự và các mối quan hệ mà các em tạo dựng.

Tạo mật khẩu khó bẻ khóa

Tạo mật khẩu khó bẻ khóa

Tạo mật khẩu khó bẻ khóa



Hướng dẫn các em cách chuyển một cụm từ dễ nhớ thành một mật khẩu mạnh. Sử dụng ít nhất tám chữ cái kết hợp cả chữ viết hoa, chữ viết thường và thay đổi một số chữ cái thành ký hiệu và số. Ví dụ: “Em tôi tên Anh” chuyển thành emL$1Tanh. Giúp các em hiểu thế nào là một mật khẩu yếu, chẳng hạn như sử dụng địa chỉ nhà, ngày sinh nhật, 123456 hoặc "password", những thứ người khác có thể dễ dàng đoán được.

Giữ bí mật thông tin cá nhân

Nói chuyện với con bạn về những thông tin mà các em nên giữ kín - như địa chỉ nhà, mật khẩu hoặc trường học. Khuyến khích các em nói chuyện với bố mẹ hoặc người giám hộ nếu có người yêu cầu các em cung cấp những thông tin kiểu này.
Giữ bí mật thông tin cá nhân

Giữ bí mật thông tin cá nhân



Hướng dẫn "vệ sinh an toàn" mật khẩu

Nhắc các em suy nghĩ kỹ trước khi nhập mật khẩu ở bất kỳ đâu và kiểm tra cẩn thận xem đó có đúng là ứng dụng hoặc trang web cần dùng hay không. Khi nghi ngờ, các em cần phải hỏi ý kiến bạn trước khi nhập bất cứ nội dung gì. Ngoài ra, hãy khuyến khích các em dùng mật khẩu khác nhau cho từng ứng dụng và trang web. Các em có thể có dùng một mật khẩu chính, rồi thêm vào đó một vài chữ cái để tạo thành mật khẩu mới cho mỗi ứng dụng.

Giúp con bạn tránh khỏi những trò đùa tai quái

Nhắc nhở con bạn rằng các em có thể góp phần ngăn chặn việc người khác truy cập tài khoản của mình để gửi các tin nhắn giả mạo hay đáng xấu hổ bằng cách giữ bí mật mật khẩu.
Giúp con bạn tránh khỏi những trò đùa tai quái

Giúp con bạn tránh khỏi những trò đùa tai quái




Đối xử tốt với mọi người là điều chúng ta nên làm

Đối xử tốt với mọi người

Đối xử tốt với mọi người


Internet là một công cụ khuếch đại mạnh mẽ có thể khiến thông tin tích cực hoặc tiêu cực lan truyền rất nhanh. Giúp con em bạn lựa chọn con đường đúng đắn bằng cách áp dụng khái niệm "đối xử với mọi người như cách bạn muốn được đối xử" cho các hành động trên mạng của trẻ, tạo ra tác động tích cực cho những người khác và loại bỏ hành vi bắt nạt.

Nói chuyện với con bạn về hành động bắt nạt trên mạng

bắt nạt trên mạng

bắt nạt trên mạng


Hãy nói chuyện với con bạn về những hành động quấy rối trên mạng, hoặc về việc một số người sử dụng các công cụ trực tuyến để cố ý gây tổn thương cho người khác. Lên kế hoạch về việc con bạn có thể đến gặp ai nếu các em nhìn thấy hoặc gặp phải những hành động đó. Hỏi xem các em, hoặc bạn bè của các em có từng gặp phải những hành động ác ý trên mạng không. Bạn có thể hỏi các em một số câu như: Đó là kiểu hành động gì? Các con cảm thấy thế nào về hành động đó? Con nghĩ con có thể giúp ngăn chặn hành động đó hay không, có thể là bằng cách kể cho ai đó về một bình luận ác ý?

Khi nghi ngờ, hãy nói ra

ghi ngờ, hãy nói ra
Một bài học áp dụng cho mọi trải nghiệm trong thế giới kỹ thuật số: Khi con em bạn bắt gặp một thứ gì đó đáng ngờ, các em cần phải cảm thấy thoải mái khi chia sẻ với một người lớn đáng tin cậy. Bạn có thể khuyến khích trẻ em tâm sự bằng cách tạo không khí trao đổi cởi mở trong gia đình.

Thảo luận về những việc các em làm trên mạng

việc các em làm trên mạng

việc các em làm trên mạng


Dành thời gian nói chuyện với nhau về cách gia đình bạn sử dụng công nghệ. Thể hiện sự quan tâm đến các ứng dụng mà con bạn sử dụng nhiều nhất và yêu cầu các em giới thiệu qua cho bạn. Tìm hiểu cách trẻ sử dụng ứng dụng và những điểm các em thích ở ứng dụng đó.

Đặt các giới hạn có thể thay đổi theo thời gian

giới hạn có thể thay đổi theo thời gian

giới hạn có thể thay đổi theo thời gian


Đặt quy tắc cho tài khoản của con bạn, như bộ lọc nội dung hay giới hạn thời gian và cho con bạn biết những quy tắc này có thể thay đổi khi chúng lớn hơn. Bạn nên thay đổi các tùy chọn cài đặt theo thời gian. Đừng chỉ "đặt rồi quên".

Giúp trẻ xác định người các em có thể nói chuyện

người các em có thể nói chuyện
Xác định ba người đáng tin cậy mà trẻ có thể nói chuyện nếu gặp phải nội dung khiến trẻ không thoải mái. Một người đáng tin cậy có thể giúp trẻ xử lý những gì các em nhìn thấy và ngăn chặn những việc tương tự diễn ra trong tương lai.

Giúp con em bạn sử dụng thời gian trên mạng một cách chất lượng hơn

những trò chơi và ứng dụng phát triển khả năng sáng tạo
những trò chơi và ứng dụng phát triển khả năng sáng tạo

Khuyến khích các em tương tác với những trò chơi và ứng dụng phát triển khả năng sáng tạo hoặc kỹ năng giải quyết vấn đề.

Nguồn: https://beinternetawesome.withgoogle.com/en_us/

chuyện về bluezone

Phanblogs CHUYỆN VỀ BLUEZONE
1. Anh có thể cho biết cơ chế hoạt động của Bluezone để hỗ trợ người dùng cũng như các cơ quan nhà nước Việt Nam trong việc phòng chống dịch Covid-19?

Thưa chị, Bluezone là một ứng dụng điện thoại giúp phát hiện ai đã tiếp xúc với ai, thông qua sóng Bluetooth Low Energy. Bluezone giúp cơ quan nhà nước Việt Nam thực hiện truy vết tiếp xúc (contact tracing), để phát hiện nguồn lây nhiễm (F0) và những ai có nguy cơ phơi nhiễm (F1, F2, v.v.). Người sử dụng Bluezone sẽ biết được họ từng tiếp xúc với F0 hay F1 nào không.

Trên lý thuyết là như vậy, còn thực tế hiệu quả và độ chính xác như thế nào thì tôi không có đủ thông tin để đánh giá.

2. Sau cập nhật mới nhất, liệu Bluezone còn những lỗ hổng nào mất an toàn cho người dùng không? Quyền riêng tư của người dùng được đảm bảo tới đâu?

Trước khi trả lời câu hỏi này, tôi muốn kể một chút về “duyên nợ" của tôi với Bluezone. Khi Bluezone ra mắt vào khoảng tháng 4/2020, tôi có tìm hiểu cách thức hoạt động và phát hiện một số lỗi bảo mật ảnh hưởng đến sự an toàn và riêng tư của người dùng. Tôi gửi một báo cáo cho nhóm Bluezone và công bố trên blog cá nhân vì tôi nghĩ rằng nhiều người cần biết thông tin đó.

Ban đầu nhóm Bluezone và những người ủng hộ họ tìm nhiều cách để phản biện báo cáo của tôi, trong đó có cả tấn công cá nhân. Tôi học được rằng chỉ ra cái sai, cái ẩu của những lập trình viên quốc doanh là không yêu nước. Sau đó phần vì tôi bận việc, phần vì nói mãi mà họ không chịu sửa nên tôi cũng nản, tôi không còn theo dõi Bluezone nữa. Có vẻ như dự án cũng dừng lại.

Khi dịch bùng nổ trở lại ở Việt Nam, tôi đoán trước sau gì Chính phủ Việt Nam sẽ yêu cầu người dân cài Bluezone, vì Bluezone không chỉ là công nghệ mà còn là sự nghiệp chính trị của nhiều người. Tôi nghe nói người đứng đầu dự án Bluezone sắp lên chức Thứ trưởng Bộ TTTT, nhưng chắc không phải nhờ Bluezone đâu, vì tôi tin Chính phủ Việt Nam có tiêu chuẩn cán bộ rất cao.

Người không hiểu gì về chính trị như tôi -- thú thật với chị mấy nay tôi cũng hơi hoang mang, không biết ở tuổi tôi đi học cờ vua có muộn quá không? -- chỉ còn biết cách đóng góp bằng chuyên môn. Tôi lại mở Bluezone ra xem và như tôi viết trên blog cá nhân, bằng cách phân tích phiên bản Android mới nhất (2.0.4, phát hành ngày 4/8/2020), tôi thấy Bluezone đã sửa chữa những lỗ hổng quan trọng nhất mà tôi đã loan báo hồi tháng 4. Ngoài ra, nhờ nỗ lực thuyết phục của giáo sư Phan Dương Hiệu ở Pháp, Bluezone cũng đã khắc phục một nhược điểm quan trọng khác. Người ta nói phải ở Việt Nam mới đóng góp được cho đất nước, nên sắp tới có lẽ tôi phải tìm cách VPN ngược về Việt Nam rồi mới dám có ý kiến tiếp.

Cách làm hiện tại của Bluezone khá giống với cách làm của Singapore. Máy chủ sẽ thu thập hết lịch sử tiếp xúc (contact history) của F0, F1, F2. Tập trung tất cả dữ liệu ở một chỗ sẽ giúp việc truy vết dễ dàng và hiệu quả hơn, nhưng điều đó cũng có nghĩa là Bluezone, tức nhà nước Việt Nam, sẽ biết được ai đã gặp ai, trong bao lâu, vào lúc nào. Từ thông tin này có thể suy ra được ai quen ai, tức social graph của phần lớn quan chức và dân chúng. Đây là thông tin rất nhạy cảm, vì nó tiết lộ, chẳng hạn như, ai đang cặp bồ với ai. Giữa trưa mà thấy hai số điện thoại liên tục trao đổi “mã số" cả tiếng đồng hồ là có thể đoán được họ chỉ đang nằm ôm nhau cho đỡ rét thôi.

Bluezone sẽ có được social graph của cả nước và người nào nắm được social graph sẽ có nhiều cách kiếm quyền và tiền. Cả đế chế của Facebook được xây dựng dựa trên social graph. Đây là lý do nhiều nước không chọn cách làm này, vì e ngại tập trung quá nhiều thông tin vào một chỗ sẽ dễ dẫn đến lạm quyền. Google và Apple cũng đã xây dựng một công nghệ truy vết cài sẵn trên Android và iOS, nhưng công nghệ này cũng không tiết lộ social graph cho phía máy chủ.

Dẫu vậy tôi nghĩ giải pháp của Bluezone phù hợp với tình hình văn hóa, xã hội ở Việt Nam. Dân ai cũng muốn dịch qua cho nhanh để còn quay lại cuộc sống bình thường, có hi sinh một chút riêng tư và mất một chút thông tin cá nhân cũng ít ai phàn nàn. Người dân nói chung là tin tưởng Chính phủ, Chính phủ kêu cài Bluezone là cả chục triệu người cài liền. Vấn đề chỉ là Bluezone sẽ bảo vệ dữ liệu ra sao và làm sao để đảm bảo không bị lạm quyền. Hiện giờ Bluezone chưa có cung cấp thông tin gì về chuyện này. Chính phủ và Bluezone cũng cần phải cam kết sẽ xóa hết dữ liệu một khi dịch bệnh đã qua.

3. Thưa anh, tại sao cần có sự đảm bảo của CP và nhóm phát triển về việc chỉ sử dụng data vào mục đích chống dịch? Ai sẽ giám sát cam kết này?

Vì dân nghe lời kêu gọi của Chính phủ cài đặt Bluezone là để chống dịch và chỉ chống dịch mà thôi. Thỏa thuận giữa hai bên rất đơn giản: dân cung cấp dữ liệu cho Chính phủ để cùng Chính phủ đẩy lùi dịch bệnh. Nếu Chính phủ hay nhóm phát triển Bluezone sử dụng dữ liệu cho việc khác tức là đã đi ngược lại với thỏa thuận đó.

Thụy Sĩ cũng có một ứng dụng giống như Bluezone tên là SwissCovid. Mặc dù SwissCovid không lưu dữ liệu tập trung trên máy chủ, tức là an toàn hơn Bluezone, nhưng để tăng sức thuyết phục dân chúng, Chính phủ Thụy Sĩ đã ban hành một đạo luật ghi rõ cách thức hoạt động của SwissCovid và cam kết ứng dụng sẽ được vô hiệu hóa ngay khi không còn cần đến nữa. Tức là họ luật hóa thỏa thuận giữa hai phía và thực hiện giám sát bằng luật.

Việt Nam không có luật về Bluezone, nhưng Chính phủ có thể ban hành nghị định ghi rõ dữ liệu Bluezone chỉ dùng để chống dịch, sẽ được xóa trong bao nhiêu ngày kể từ khi Việt Nam tuyên bố hết dịch, rồi thuê hoặc chỉ định một cơ quan giám sát độc lập. Dân càng tin tưởng thì Chính phủ phải càng minh bạch, có vậy mới bền lâu được.
chuyện về bluezone
chuyện về bluezone


4. Liệu có khả năng tin tặc đột nhập vào hệ thống dữ liệu của Bluezone không? Nếu có thì có thể dẫn đến hậu quả nào?

Như đã nói ở trên, ai đột nhập vào hệ thống dữ liệu của Bluezone sẽ có được social graph của cả nước. Ngoài ra, họ còn có thể phá hoại bằng cách biến một người bất kỳ thành F0, F1 hay F2. Tức là họ có thể khiến nhiều người bị cách ly và khiến các cơ quan y tế phải tốn công sức kiểm tra những người không bị bệnh.

Hiện giờ có rất ít thông tin về cách Bluezone thiết kế và bảo vệ hệ thống dữ liệu, nên tôi không thể đánh giá chính xác được. Dựa vào chất lượng của những gì mà Bluezone đã công bố, tôi nghĩ Chính phủ Việt Nam phải hết sức thận trọng và nên thuê một bên thứ ba đánh giá độc lập cách làm của nhóm Bluezone.

5. Khi cài và sử dụng Bluezone, người dùng cần lưu ý điều gì?

Trước tiên, lịch sử tiếp xúc và social graph của mỗi người nhiều khả năng sẽ được máy chủ Bluezone thu thập và lưu trữ lâu dài. Nên điều chỉnh lịch ôm nhau cho phù hợp.

Bluezone có hỏi số điện thoại khi đăng ký. Kỳ thực không nhập số điện thoại không ảnh hưởng gì mấy đến hoạt động của ứng dụng, nhưng giúp người dùng phần nào trở nên ẩn danh trên hệ thống của Bluezone. Nếu là tôi, tôi sẽ không nhập số điện thoại cho đến khi nào được xác định là F0.

Cuối cùng, Bluezone kỳ thực không phải là khẩu trang. Khẩu trang có tác dụng phòng chống và hầu như không có tác dụng phụ. Bluezone không giúp chống lây nhiễm virus, mà chỉ giúp phát hiện có ở gần ai bị bệnh hay không. Mỗi người vẫn nên đeo khẩu trang và thực hiện giãn cách xã hội.

Xin chân thành cảm ơn Uncle Sundar đã tài trợ chương trình ăn cơm Mỹ mà tối ngày lo cho Việt Nam

Nguồn Mr Thái kỹ sư bảo mật và mã hóa tại Google: https://vnhacker.blogspot.com/2020/08/cap-nhat-ve-bluezone.html
Ps: Một số trang đã cắt xén thông tin, trích dẫn không đầy đủ về mặt kỹ thuật của mr Thái nhằm chống phá nỗ lực diệt covid của VN.








2.8.20

Lâu đài Tác giả Franz Kafka

Phanblogs Lâu đài Tác giả Franz Kafka Hoàn cảnh sáng tác và tóm tắt tác phẩm
“Lâu đài” được Kafka thai nghén trong khoảng 5 năm, từ sau khi ông được dự đoán là mắc bệnh lao vào năm 1917. Theo nhật ký của Kafka, ông đã đang chuẩn bị cho tiểu thuyết “Lâu đài” (Das Schloss) ngày 11/ 6/1914( giai đoạn thế chiến thứ nhất bùng nổ), tuy nhiên phải đến 27/1/1922 ông mới bắt đầu viết nó.

Lâu đài Tác giả Franz Kafka
Lâu đài Tác giả Franz Kafka 


Tiểu thuyết kể về K., một người làm đạc điền đến Lâu đài của bá tước West West để làm việc. Chàng được thông báo là chuẩn bị nhận việc, và một chức sắc trong vùng là Klamm còn viết thư động viên K. làm việc. Tuy có quen một số người như bà chủ quán trọ, anh chàng đưa thư Barnabás và người chị là Olga, thậm chí có người yêu là Frida, nhưng K. không sao đến được lâu đài hay gặp được nhà chức trách để xem kết quả tuyển dụng. K. sống trong một thế giới có thực mà cứ như là ảo; anh nhìn thấy Lâu đài, nhưng không sao đến được đó, cũng như không sao gặp trực tiếp được Klamm cũng như chức sắc cao nhất trong vùng. Dù đã cố gắng hết sức để tìm hiểu Lâu đài – thiết chế quyền lực thống trị nhưng K. vẫn không thể lý giải nổi nó. K đành phải chờ và sống mòn mỏi, kiệt sức trong cảnh lo âu chờ đợi, trong khi những người dân làng không chấp nhận chàng, cô người yêu Frida cuối cùng cũng mệt mỏi bỏ rơi K. để theo một tên phụ tá của chính chàng. Kết thúc câu chuyện K. vẫn còn lang thang vô định trước tòa lâu đài.

Cũng như nhiều tác phẩm khác của Kafka, “Lâu đài” là một câu chuyện còn dang dở. Nhà văn đã định viết tiểu thuyết tự thuật, nhưng rồi nhân vật xưng Tôi đã được chuyển thành K.. Theo Brod, người cho xuất bản cuốn tiểu thuyết, Kafka dự định sẽ kết thúc tác phẩm bằng chi tiết chàng đạc điền K., khi đã đợi chờ đến kiệt sức gần chết thì nhận được thông báo từ Lâu đài cho phép chàng lưu trú ở làng.

Nhân vật chính của “Lâu đài”, anh chàng làm nghề đạc điền K., vì phải sống mòn mỏi trong chờ đợi nên chàng có cảm tưởng hiện thực cuộc sống chỉ là những ảo ảnh, K. không sao lý giải được sự chờ đợi phi lý ấy. Được tác giả chọn lọc, nhân vật K. mang tính chất biểu trưng, nó có tầm khái quát và tạo nên hình tượng văn học ẩn chứa trong mình một tư tưởng triết học: tình trạng bị bỏ rơi nên cô đơn, bất lực, trở nên con người xa lạ giữa đời thường.Miêu tả sự bế tắc, luẩn quẩn, kết hợp những đoạn siêu thực về Lâu đài và cuộc sống của những người ở đó, tác phẩm tập trung vào sự thờ ơ của xã hội, tính quan liêu, sự vỡ mộng dường như vô hạn của nỗ lực nhằm chống lại hệ thống quan liêu đó, và sự truy tìm vô ích, vô vọng cho một mục tiêu không thể nào đạt tới.

Motif lâu đài trong sáng tác của Kafka

Có thể nói Franz Kafka là nhà văn sớm nhất kiến tạo nên thủ pháp huyền thoại trong văn học. Những dạng thức mà ông thường sử dụng là motif thần thoại phương Tây, nhại huyền thoại và huyền thoại hóa thế giới hiện thực. Và lâu đài là một trong những motif đáng chú ý nhất trong sáng tác của ông.

Motif lâu đài (hay gọi chính xác hơn là motif mê cung) nằm trong dạng thức thần thoại phương Tây, hình ảnh tòa lâu đài vốn là một hình ảnh thực trong đời sống nhưng khi đi vào tác phẩm của ông nó lại trở thành một cái gì đó thật “huyền thoại”, một dạng mê cung, mê thất khiến con người trở nên xa lạ, lạc lõng và mất phương hướng trong nó. Điều này đã làm nên không khí huyễn hoặc, hư ảo trong sáng tác của ông. Từ việc xây dựng motif lâu đài trên, Kafka muốn hướng người đọc tới việc hình dung những con người, thân phận con người trong đời sống hiện tại. Lâu đài hay tòa án, hang ổ là mê cung, là những nơi con người không thể nhìn thấy nhưng nó có khả năng chi phối và đè bẹp họ. Chẳng hạn như Jozep K. trong “Vụ án”chấp nhận cái chết mà vẫn không thể biết được mình mang tội gì và càng không thể hiểu được cái hệ thống tòa án đã kết tội mình. K. trong “Lâu đài” tìm kiếm Lâu đài với mong muốn mình được chấp nhận, nhưng tòa Lâu đài ẩn hiện trong màn sương dày đặc ấy cứ mãi mãi ngoài tầm với. Cái phi lí của sự tồn tại của con người là đấy: họ lạc vào mê cung của “lâu đài” thiết chế vô hình đè bẹp cuộc sống của họ và họ phải chấp nhận sự phi lí ấy để tồn tại tiếp tục.

Lâu đài trong văn chương Kafka không chỉ là một biện pháp nghệ thuật mà còn là “một biện pháp để cảm thụ thế giới”. Theo Ths.Thái Thị Hoài An thì đó “là phương tiện miêu tả ẩn dụ về thế giới, đem tới cho người đọc những cảm nhận hoặc quan niệm về thế giới thực tại của nhà văn. Nói một cách cụ thể, huyền thoại giúp F. Kafka thể hiện cảm quan của ông về sự phi lí, tha hóa, cô đơn, về thân phận trong guồng quay của xã hội hiện đại.”

Con người và nỗi cô đơn trong "Lâu đài"

“Có thể nói Franz Kafka là nhà văn đã cảm nhận một cách sâu sắc nhất nỗi cô đơn trong thời gian của con người hiện đại. Đó là nỗi cô đơn khi con người (buộc phải) giã từ quá khứ, đứng giữa hiện tại và đối diện với tương lai bấp bênh đầy bí ẩn. Ấy là khi con người cảm thấy hoang mang và lo sợ. Con người tìm kiếm và nỗ lực tạo lập các mối quan hệ mà quên mất rằng các mối quan hệ đó không giúp được nó thoát khỏi nỗi cô đơn thời gian. Nhưng chí ít thì đó cũng là một niềm an ủi, và là lối thoát cuối cùng trong sự bất lực của con người trước số phận.” (Bài viết “Thế giới nghệ thuật của Franz Kafka” được in trong Lâu Đài, Nxb Văn học, 1998). Hình tượng nhân vật K. trong cuộc hành trình vô vọng tìm tới Lâu đài chính là sự thể hiện nỗi cô đơn tuyệt đối ấy.

là một người ở nơi khác được Lâu đài gọi đến để làm công việc đạc điền. Tuy nhiên, khi K. tới làng, chàng rơi vào một tình cảnh vô cùng trớ trêu. Chàng không thể làm công việc của mình vì sự nhầm lẫn mà theo như ông trưởng thôn thì ắt phải có của những người nhiều công nhiều việc, và thậm chí, chàng còn không thể xin được giấy phép lưu trú ở làng. Sự tồn tại của K. nằm bên ngoài Làng – bên ngoài xã hội.

Dõi theo những bước chân của K., độc giả sẽ nhận ra cô đơn lạc lõng chính là “từ khóa” cho hành trình của chàng. Đầu tiên, K. bơ vơ, lạc lõng trong công cuộc tìm kiếm chỗ ở. Mới đêm đầu tiên đến làng, sự xuất hiện của chàng đã có cái gì đó bất an, chàng là một “ông khách đến muộn” khiến cho chủ quán “bất ngờ và bối rối”. Sự lạc lõng đã gợn lên đâu đó ngay trong chi tiết quán trọ “không còn phòng cho thuê” – làng hết “chỗ” cho sự có mặt của K. và chính vì thế, sự có mặt của chàng dường như là thừa thãi. Rồi ngay sau đó đã bị người ta đánh thức dậy vì không có giấy phép từ ngài bá tước. Họ bắt buộc chàng phải rời đi ngay trong đêm tối và chàng thì đang vô cùng mệt mỏi. Sau này, khi đã ở trọ tại quán Bên cầu, K. càng nhận thức sự bơ vơ, lạc lõng của mình nhiều hơn nữa khi bà chủ quán trọ cứ luôn ca thán rằng K. sẽ không thể vào quán trọ của bà nếu hôm đó, tức cái hôm đầu tiên K đến, bà không lơ đãng để ông chồng của mình coi quán. Đến cả những người hầu gái, chủ nhân của căn phòng mà K. và Frida ở cũng lấy làm vui mừng khi K. phải chuyển đi. Và, khi tới ở trong trường học thì thầy giáo, người quản lý ở đó và cả những đứa trẻ cũng không chào mừng K.

Thứ hai, K. cô đơn, lạc lõng trong thân phận của mình. K. không phải người của làng nên không được làng chấp nhận. Dù đi tới đâu, K. cũng là đối tượng cho những con mắt soi mói của dân làng. Đặc biệt, lúc ở trong phòng tắm chung của làng, chàng đã bị người ta đuổi ra ngoài không thương tiếc. Mọi người không tỏ ra hiếu khách và như họ nghĩ, họ không cần sự xuất hiện của người khách đó. Với Lâu đài cũng thế. K. tuy được Lâu đài gọi đến nhưng cũng không phải là người của Lâu đài. Bằng chứng là việc Klamm gửi bức thư đầu tiên cho K. nói rằng chàng không được lên Lâu đài mà chỉ phải làm việc với ông trưởng thôn và thông báo những yêu cầu cho người đưa thư. Phạm vi cư trú và hoạt động của K. đã bị giới hạn trong một bức rào chắn. Rõ ràng, K bị cô lập hoàn toàn. Chàng sống đâu đó ở giữa mối liên kết giữa làng và Lâu đài nhưng lại không thuộc về làng, mà cũng không thuộc về Lâu đài.

Chính vì thế, K. phải cố gắng tìm kiếm những mối quan hệ. Chàng tiếp xúc với nhiều người, nói chuyện với nhiều người mặc cho họ không hề chào đón mình. Ta có thể thấy rõ điều này khi K. làm quen với người thầy giáo lúc ông ta ở cái điếm canh nhỏ sau trường học, hay khi chàng xin ghé lại nghỉ chân ở một ngôi nhà lúc bị lạc trong mê lộ đến Lâu đài. Nhân vật K. nỗ lực tìm kiếm sự quan tâm mọi người một cách vô vọng. Điều này cũng thường thấy trong các sáng tác khác của Kafka.

Nhân vật chàng đạc điền K. vô danh tới mức không có được một cái tên đầy đủ: tên chàng là một chữ viết tắt bình thường đến tầm thường, như thể nó không cần và không đáng được quan tâm. Họ của chàng hoàn toàn không được nhắc đến trong tác phẩm. Điều đó hết sức phi lý. Ở một con người, họ tên là điều cơ bản nhất. Họ là một dấu mộc của quá khứ đóng lên mỗi con người, là mối dây cơ bản nối kết người đó với tổ tiên. K. không có họ, có phải là vì nhân vật đã bị tách khỏi chỗ dựa quá khứ của mình? (Trong tác phẩm, chỉ có duy nhất một lần K. nghĩ tới chuyện lâu rồi chưa về thăm quê nhà. Hầu như chàng chỉ quan tâm tới Lâu đài ở hiện tại không bận tâm gì đến quá khứ, kể cả khi hiện tại đó có đánh đố và làm chàng mệt mỏi.) Tên, ngược lại, là một sở hữu riêng thuộc về con người, “gọi tên” một người là hành động đầu tiên cơ bản nhất thể hiện sự nhìn nhận đối với người đó. Chàng đạc điền K. không có cái tên đầy đủ, có phải là sự tồn tại của chàng đã ở mức “dưới con người” hay “ngoài cộng đồng” đối với dân chúng trong làng? Xây dựng một hình tượng nhân vật không có đến cả họ tên, có phải Kafka muốn tạo nên một ẩn dụ thâm trầm về hiện tượng con người nhỏ bé bị “mất gốc”, bị bứt khỏi những điểm tựa vốn có để bắt đầu một hành trình vô định? Một khi không còn chỗ dựa, nỗi cô đơn lạc lõng hẳn sẽ là không tránh khỏi.

Những nét tính cách nổi bật
Một con người lý trí và có óc xét đoán


K.trước hết là một con người độc lập. Chàng đủ tỉnh táo để không sợ hãi trước quyền lực của Lâu đài dù chính chàng đã rất nhiều lần chứng kiến thái độ sợ hãi của dân làng đối với quyền lực đó. “Còn nếu họ tưởng rằng việc nghiễm nhiên thừa nhận chàng là người đạc điền có thể làm cho chàng sợ thì họ đã nhầm: chàng chỉ hơi chờn chợn một chút, tất cả chỉ có thế!”. Dù sau đó Lâu đài đã thể hiện được quyền lực đối với chuyện cư ngụ của K. trong lãnh địa của họ, thế nhưng uy quyền đó cũng không làm cho chàng sợ hãi và tuân phục.

Xem xét kỹ những bức thư mà Lâu đài nói chung hay Klamm nói riêng gửi cho mình, chàng vẫn đủ tỉnh táo để dễ dàng nhận ra sự phi lý trong những bức thư đó: “Lá thư không nhất quán, có chỗ người ta nói với chàng như nói với một người tự do, có ý chí riêng: cách xưng hô hoặc chi tiết nói về những yêu cầu của chàng là những chỗ như thế. Ở chỗ khác, thì một cách thẳng thắn hoặc bóng gió, người ta xử sự với chàng như với một người lao động vô danh tiểu tốt, người mà từ chiếc ghế của một ngài chánh văn phòng nào đó thì khó mà có thể nhận ra.” Khi tranh luận với bà chủ quán và những người khác, chàng đều đưa ra những lập luận vô cùng sắc bén, khó lòng mà lật đổ được. Chàng ta cũng nhận thức rõ rằng mình có quyền từ chối cuộc thẩm vấn vô lý mà viên thư ký làng của Klamm yêu cầu mình tham gia…

Rõ ràng, K. là một người mong muốn sự tự do và sẽ cố gắng tranh đấu để tìm ra sự tự do cho mình. Chàng không dễ dàng bị khuất phục bởi quyền lực, đặc biệt là thứ quyền lực chuyên chế đến phi lý như ở Lâu đài.

Một con người nóng tính nhưng đầy quyết tâm theo đuổi mục tiêu


Ta có thể thấy K. nóng tính khi chàng liên tục chửi bới hay đánh những người giúp việc của mình chỉ vì họ nói và hành động những việc ngốc nghếch. Khi nhìn thấy những người giúp việc làm điều gì không vừa ý, thường trực ở K. là những câu nói đại loại như: “Im đi! Các anh đã bắt đầu khác nhau đấy hả?”, “Các người muốn gì tôi hoài vậy?”, “Cút! Nếu các anh đến đón tôi, tại sao các anh không mang gậy của tôi theo? Bây giờ lấy gì để tôi đuổi các anh về nhà?”… Chàng cảm thấy bực mình, khó chịu với những việc mà bọn họ làm: “Nhưng họ là gánh nặng đối với tôi”, “Không, họ chỉ bám theo đuôi tôi ở đây”, “Lại những người giúp việc”… Tuy nhiên, thái độ này hoàn toàn có thể được lý giải bằng tâm trạng chán chường của người bị níu chân trong mê lộ Lâu đài, trong chính cái soi mói, nhiễu sự của hai kẻ phụ tá đó – chúng bám theo K. hoàn toàn không phải vì công việc đạc điền.

cũng rất nôn nóng, sốt sắng trong công việc. Ngay ngày hôm sau đến làng, chàng đã cố gắng tìm đường lên Lâu đài mặc dù càng đi càng thấy mình sai đường. Việc đi theo người đưa thư cũng xuất phát từ quyết tâm tìm kiếm Lâu đài, vì chàng nghĩ anh ta sẽ lên Lâu đài ngay khi quay về.

Đồng thời, con người này cũng khiến người đọc chú ý bởi sự kiên trì, nỗ lực trong việc theo đuổi mục tiêu của mình. Chàng khao khát tìm kiếm sự thật về thế giới mà mình đang sống, muốn làm rõ ràng mọi vấn đề đang bị che lấp bởi quyền lực. Dù bị lạc nhiều lần trên con đường tìm đến Lâu đài, dù vướng phải sự nhiêu khê của những viên thư kí, sự ngăn cản quyết liệt của bà chủ quán, K. vẫn luôn kiên trì tìm đường lên đó, mặc cho cơ thể mệt mỏi và lạnh cóng. Anh cũng sẵn sàng đi theo người đưa thư mới gặp chỉ vì nghĩ anh ta có thể làm cho mình đạt được mục đích là lên được Lâu đài. Kể cả việc K. tìm đến quán Ông chủ cũng không ngoài mục đích trên.

Một con người chung thủy trong tình yêu


là một chàng trai chung thủy. Chàng yêu Frida và nhất mực bảo vệ tình yêu ấy. Dù đã nghe nhiều lời nói xấu Frida từ Pepi và Olga nhưng chàng luôn tin tưởng và bảo vệ người mình yêu trước những lời nói ấy. Dù biết Olga yêu mình nhưng chàng vẫn một mực chung thủy với Frida và luôn giữ khoảng cách với Olga. Không muốn giấu Frida bất cứ điều gì nên chàng nói cho cô biết những suy nghĩ của mình, kể cả khát khao lớn nhất là tìm đến Lâu đài, và không ngần ngại để tên giúp việc biết mình đã đến nhà Olga. Tin tưởng vào Frida nên chàng thực sự bàng hoàng khi biết Frida đã quyết định theo một tên giúp việc. Và, chàng đã tuyệt vọng cố gắng níu giữ lấy Frida khi cô ta rời đi: “Bởi vì em không yêu hắn, cùng lắm là em tưởng như thế, và em sẽ cám ơn anh nếu anh phá tan sự lầm lạc của em.” Thông qua đây, ta thấy K là một con người khát khao có một gia đình êm ấm “và bây giờ khi mà chúng ta đang chuẩn bị cưới nhau, em lại về nơi đó sao?”.

Một con người nhạy cảm với thế giới


Đây là một phẩm chất đặc biệt đáng chú ý ở nhân vật K. và cũng là dấu ấn rõ nhất mà thiên tài Kafka để lại trên nhân vật này, khiến người đọc hoàn toàn có cơ sở để suy ra rằng cái tên K. trong tác phẩm trước tiên là chính viết tắt của chữ Kafka. Franz Kafka vốn nhạy cảm đến mức cực đoan, nhưng chính sự nhạy cảm đó lại là cơ sở cho những tiên cảm của ông về thế giới, mà nói như Ernst Fischer (Áo) trong “Kafka” thì “Chính làn da mềm mại, sự nhạy cảm và bất lực của Kafka trước thế giới người cha đầy thế lực đã làm cho ông, thiên tài của sự yếu ớt, có khả năng vô cùng đặc biệt trong việc nhận biết những chi tiết và giải mã chúng như giải mã những bí ẩn của một hiện thực còn chưa được phát hiện.”

Trong “Lâu đài”, sự nhạy cảm đến kỳ quặc của chàng đạc điền K. được thể hiện trong những chi tiết rất nhỏ, chẳng hạn như trong một cuộc đối thoại vu vơ:

“- Cô là ai? – K. hỏi.

– Một cô gái đến từ Lâu đài, – nàng trả lời cộc lốc. Không thể hiểu là sự miệt thị này dành cho K. hay cho chính câu trả lời của nàng.”

Chỉ một câu trả lời quá ngắn gọn (hay quá thừa bởi hai chữ “Lâu đài”?) cũng đủ khiến cho K. cảm thấy sự miệt thị, cũng đủ khiến chàng suy nghĩ và bất an. Chàng quá nhạy cảm với “Lâu đài”, hay đúng hơn là với thiết chế quyền lực này. Cũng bằng bản chất đó, K. cảm nhận những nứt rạn đầu tiên của xã hội “kiểu Lâu đài” mà trong đó chàng đang tồn tại: “K. biết rằng người ta không thể đe dọa chàng bằng sự cưỡng chế thật sự, chàng không sợ điều đó mà chỉ sợ cái quyền uy ngoại cảnh làm cho mình chán nản, sợ sự dửng dưng mệt mỏi của mình trước những thất vọng, sợ sức mạnh của những tác động không thể nhận thấy đang từng giây lát có thể đến với chàng. Chàng cần chấp nhận cuộc đọ sức với những nguy cơ này”…

Phải lang thang không điểm tựa giữa một thế giới hoàn toàn xa lạ, dự cảm về cái mong manh tồn tại dai dẳng trong chàng ngay cả trong những khoảnh khắc hạnh phúc hiếm hoi. Có những lúc, chàng cảm thấy “hạnh phúc vì có thể giữ cô gái trong tay mình, nhưng trong hạnh phúc chàng cũng hoang mang, vì cảm thấy nếu Frida bỏ chàng thì tất cả những gì chàng có đều từ bỏ chàng”… Ôm người yêu trong tay mà vẫn nghĩ đến sự chia lìa và từ bỏ, sự đối lập đó thể hiện bản chất bất an của con người trước thế giới; tình yêu không khỏa lấp nổi sự cô đơn, không đủ đảm bảo cho sự gắn kết, không đủ làm cầu nối cho chàng đến với thế giới. Trong tình yêu, còn đó cả sự chông chênh – cũng như trong bất cứ một mối quan hệ nào khác mà nhân vật của Kafka có được.

Một khía cạnh khác của bản chất nhạy cảm trong nhân vật này là cảm giác thất vọng thường trực. “Chính chàng cũng không biết tại sao mình lại cảm thấy thất vọng đến thế khi nhận ra kẻ giúp việc…Vậy mà chàng vẫn cảm thấy thất vọng, chàng tưởng họ là người lạ chứ đâu nghĩ là những người quen cũ mà mình đã chán đến tận cổ này”.Chỉ là những kẻ giúp việc cũ cũng gây nên nỗi thất vọng. Thất vọng trở thành một phản xạ của con người trước thế giới, tiếng thở dài đó loang ra trên mọi sự vật dù là bình thường nhất. Kể cả những điều đơn giản nhất khi đi qua lăng kính của chàng cũng không còn ở nguyên trạng nữa. Không thể nói rõ được tại sao. Đó là nỗi thất vọng không thể lý giải trước một thế giới không thể lý giải.

Nếu so với kiểu con người nhỏ bé, thảm hại trong thế giới tác phẩm của Kafka (như một đứa con sẵn sàng chấp nhận bản án của người cha hay anh chàng Samsa chấp nhận vật hóa mà không hề trăn trở chuyện làm thế nào trở lại lốt người), nhân vật K. trong “Lâu đài” rõ ràng có nhiều khía cạnh tốt đẹp hơn. Chàng là một người tinh tế với nhiều suy tư, trăn trở; đồng thời cũng là một người lý trí có khả năng suy xét thấu đáo sự việc một cách độc lập. Chàng không sợ hãi hay khúm núm trước quyền lực mà ngược lại, luôn mong muốn khám phá nó, kéo mọi người xung quanh ra khỏi sự chi phối của quyền lực đó. Tuy nhiên, trong hoàn cảnh của K., tất cả những phẩm chất đó, đặc biệt là sự nhạy cảm đến khó lý giải trước những biến đổi tế vi của xã hội và con người, không giúp gì được cho chàng. Ngược lại, nó chỉ càng làm chàng cô độc hơn mà thôi.

Lâu đài – Cội nguồn của nỗi cô đơn

Sự nhạy cảm đến kỳ quặc của K. trước thế giới có thể là tiền đề cho nỗi cô đơn mà chàng phải mang; tuy nhiên, cô đơn sẽ chỉ hiện lên rõ ràng nhất khi con người tự soi mình trong một mối quan hệ nào đó. (Hẳn là kẻ sống một mình ở đảo hoang hay rừng rậm rất cô đơn, nhưng sẽ là cay đắng hơn khi người ta sống giữa một cộng đồng mà vẫn cảm thấy mình trơ trọi không nơi nương tựa. Văn chương xưa nay hay viết về nỗi cô độc của con người trước xã hội, chứ ít ai nói về nỗi cô đơn của những chàng Robinson nơi hoang đảo.) Trong tác phẩm, nỗi cô đơn của chàng đạc điền K. bộc lộ trước nhất và sâu sắc nhất trong quan hệ với Lâu đài.

Trong tác phẩm, hình ảnh Lâu đài xuất hiện từ những dòng đầu, ngay trong cảm nhận của nhân vật K.: “Khi K. đến nơi thì đêm đã khuya. Ngôi làng yên nghỉ dưới lớp tuyết dày. Sương mù và bóng tối bao phủ, không thể nhìn thấy ngọn đồi có thành lũy và tòa Lâu đài lớn, dù chỉ là một ít ánh sáng mờ nhạt nhất. K. đứng hồi lâu trên chiếc cầu gỗ dẫn từ quốc lộ vào làng và nhìn vào khoảng không”.

Lâu đài hiện ra trong ấn tượng của K. khi vừa đến làng; ấn tượng đó là tuyết dày, đêm khuya, sương mù và bóng tối – tất cả những chi tiết này đều chỉ gợi lên sự mơ hồ, mù mịt, cảm giác bất an cùng nỗi lạc lõng khôn cùng của con người trước thế giới. Không một chút ánh sáng nào, dù là mờ nhạt nhất, chào đón chàng. Cả đoạn văn chỉ đơn thuần là một cảm nhận, nhưng sự cô đơn dường như đã hiện hình trong thế đứng của K. – một người lữ khách – người ta cô đơn khi phải tách ra khỏi nơi tồn tại quen thuộc để đến một không gian xa lạ hoàn toàn. Hình ảnh Lâu đài xuất hiện mà thực chất là không hề xuất hiện – K. biết đến Lâu đài, biết nó tồn tại, biết nó ở đó, ngay trên ngọn đồi, nhưng chàng không thể nào nhìn thấy nó. Nỗi cô đơn đã khởi phát ngay từ đầu tác phẩm như một ám ảnh, nó sẽ theo riết K. trên suốt con đường tìm vào Lâu đài của chàng.

Nỗi cô đơn của K. không phải là thứ cô đơn bản mệnh sinh ra và tồn tại cùng với con người như một món quà không mong đợi từ Thượng đế, vốn thường được miêu tả trong nhiều tác phẩm văn học lãng mạn. Nỗi cô đơn đó có nguồn gốc, có nguyên nhân, và có cả hướng giải quyết. Qua cuộc gặp gỡ không ngờ với kẻ tự xưng là con trai Quan phòng thành, K. rõ ràng đã nhận ra rằng, chỉ cần chàng gặp gỡ và làm việc với những quan chức của Lâu đài, vấn đề của chàng sẽ được giải quyết. Trong tác phẩm, “Lâu đài” trở thành một từ đồng nghĩa với “chính quyền”. Tìm đường đến Lâu đài là tìm cách gặp những nhân vật có quyền có thể xác nhận sự hiện diện của chàng trong ngôi làng. Vì lẽ đó, K. tìm mọi cách để đến được Lâu đài. Nhưng, đó là điều bất khả. Nỗi cô đơn lúc này không chỉ là nguyên nhân mà còn là kết quả cho nỗ lực của chàng: càng quyết tâm đến với Lâu đài, chàng càng khiến dân làng xa lánh, và Frida, cầu nối duy nhất của K. với cuộc sống ở làng, cuối cùng cũng mệt mỏi từ bỏ chàng.

Lâu đài – quyền lực thống trị ám ảnh

Vừa đến làng, K. đã được biết rằng đối với dân làng, Lâu đài là hiện thân của quyền lực ghê gớm, qua người “có quyền” đầu tiên mà chàng gặp ở đây, một gã trẻ tuổi “tự giới thiệu mình là con trai quan phòng thành”. Theo lời gã, “Cái làng này là của Lâu đài, ai sống hoặc nghỉ đêm ở đây cũng đều như là sống hoặc nghỉ đêm trong Lâu đài, phải có giấy phép của bá tước”. Quyền lực của Lâu đài thống trị toàn bộ cuộc sống ở làng.

Nhưng, tổ chức quyền lực đó thực chất là như thế nào? Đây là hình ảnh lâu đài khi không còn sự che giấu của bóng đêm: “Lâu đài này trong thực tế chỉ là một thị trấn thảm hại; những ngôi nhà ở đây chỉ khác những căn nhà gỗ làng quê là được xây bằng đá, nhưng lớp vữa trên tường đã tróc từ lâu, và hình như đá cũng đã lở vụn dần ra.”. Một hình ảnh hoàn toàn không tương xứng với quyền lực mà nó (được cho là) đang nắm giữ. (Và hẳn là cũng tương phản với những gì mà K. lẫn độc giả mường tượng về Lâu đài.) Qua lần giải thiêng, biểu tượng quyền lực đó hiện ra trần trụi đến thảm hại. Nó khác biệt với những căn nhà gỗ làng quê – nhà của những người dân bình thường ở chỗ “được xây bằng đá”, nhưng chính lớp đá đó lại thể hiện rõ nét nhất cái đổ nát của biểu tượng quyền lực – Lâu đài. Hình ảnh những ngôi nhà đá với lớp vữa bong tróc và đá lở vụn dần ra hẳn không báo trước một điều gì tốt đẹp – bộ máy quyền lực đó hoàn toàn tàn tạ, xuống cấp và đang trên đà tiêu vong. Có phải đó là một lời tiên tri của Kafka dành cho thiết chế xã hội đương thời?

Tuy nhiên, dường như chỉ có mình K. là nhận ra bản chất đó. Chàng cô đơn vì chàng tỉnh táo. Còn thực tế, đối với tất cả dân làng, Lâu đài có một quyền lực khủng khiếp. Tất cả mọi người trong làng đều sợ hãi khi nhắc đến Lâu đài, và thậm chí, đến cả những người giúp việc vô danh trong Lâu đài cũng trở thành kẻ quyền lực trước dân làng. Quán rượu có đông bọn tay chân của các quý ông từ Lâu đài được coi như quán rượu hạng sang. Đối với người dân, Lâu đài là một thứ tước hiệu, một chiếc vương miện vô hình mà bất cứ ai đội lên cũng trở thành sang trọng và quyền lực.

Một ví dụ có thể kể đến là Momus, thư kí của quý ông Klamm – người “của Lâu đài”. Chỉ là một trong rất nhiều những thư kí của Klamm, thế mà quyền lực của Momus đã đến mức chỉ cần một thoáng thái độ coi thường của K., bà chủ quán đã chột dạ tới mức phải cảnh báo chàng rằng “Trong trường hợp này tôi lưu ý ông rằng con đường duy nhất có thể đưa ông đến với Klamm là đi qua các biên bản của người thư kí đây. Tôi không muốn nói quá, có thể cả con đường này cũng không dẫn tới Klamm, nó có thể dừng lại ở cách xa ông ấy, việc này tùy thuộc vào ý định của ngài thư kí. Trong mọi trường hợp thì đây là con đường duy nhất đối với ông dẫn về hướng Klamm. Chẳng nhẽ ông muốn từ bỏ con đường duy nhất này không phải vì nguyên nhân nào khác mà chỉ vì ngang bướng sao?”. Việc K. có đến được Klamm hay không tùy thuộc hoàn toàn vào một viên thư kí! Có kẻ làm thư kí nào lại sở hữu thứ quyền lực kỳ quặc đó không?

Còn với Klamm, chức sắc cao nhất trong Lâu đài, quyền lực hẳn phải hơn thế nữa. Dân làng không ai biết được Klamm, chỉ một vài người có thể thấy ông ta qua cái lỗ nhỏ ở cửa phòng, tuy nhiên quyền lực của nhân vật này lớn tới nỗi bất cứ cô gái nào mang cái danh “người tình” của ông ta đều được kính trọng đến mức phi lý. “Ông hỏi tôi có biết Klamm không, trong khi tôi là… – Nói đến đây vô tình cô ta tỏ ra vênh váo, và cái nhìn đắc thắng của cô ta không liên quan gì đến điều họ vừa nói, lại lướt đến K. – Tôi là tình nhân của ông ấy”. Sự vênh váo “vô tình” đó chứng tỏ nó đã là một thói quen, môt cái gì đó hết sức thường trực, hết sức tất yếu mà tất cả mọi người đều chấp nhận. Cô gái đã quen tỏ ra như thế với mọi người, chứ không phải với chỉ riêng mình K. Frida chỉ là một cô gái phục vụ quầy rượu, nhưng quầy rượu đó lại là nơi người hầu của Lâu đài tụ tập và quan trọng hơn cô là “người tình của Klamm” (người tình, chứ không phải người yêu!), bấy nhiêu đó đủ cho Frida tự hào, để cô vênh váo, để Pepi và mọi cô gái khác khao khát… Những chi tiết phi lý được kể lại thản nhiên và điềm tĩnh một cách không thể tin nổi. Nó thách thức K. và thách thức cả độc giả. Chàng đạc điền càng hoang mang và cô đơn vì chẳng thể nào tìm hiểu nổi phương thức tồn tại của nó, và độc giả hoang mang vì một sự phi lý được coi là quá tất yếu.

Câu chuyện của Olga về những gì mà gia đình cô phải chịu càng thể hiện rõ niềm kính sợ mù quáng đó. Chỉ thái độ thẳng thừng của Amalia với người đưa thư (chỉ là một người đưa thư!) của viên chức Lâu đài, cả gia đình cô gái đã phải trả giá quá đắt. Ông bố mất việc, bà mẹ bệnh tật, một đứa em trai không thể xác định được chính xác công việc của mình, dù anh ta đã từng đi giao một vài bức thư cho Lâu đài… Quyền lực không chỉ thể hiện trong bản thân câu chuyện, nó còn thể hiện qua cái cách mà Olga kể câu chuyện ấy, cô và gia đình cam chịu nó như một điều tất nhiên. Chính thái độ này làm K. càng khó hiểu và càng quyết tâm lý giải cho bằng được bản chất quyền lực của Lâu đài.

Lâu đài – bộ máy quyền lực quan liêu

Được kính trọng đến mức sợ hãi là thế, nhưng cung cách làm việc của bộ máy quyền lực Lâu đài khiến cho người ta chán chường và mệt mỏi. Đó là một thứ bộ máy quyền lực chuyên chế, rối rắm, khổng lồ và đầy những ngóc ngách.

Đến với lâu đài người ta phải qua cả một mê lộ – theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Với quyết tâm tìm kiếm, K. vướng vào mê lộ này ngay trong ngày đầu tiên. “Chàng tiếp tục đi về phía trước, nhưng đường còn rất dài. Hóa ra con đường chính của làng lại không dẫn lên ngọn đồi có Lâu đài, mà chỉ dẫn đến gần đó, rồi như cố ý, nó rẽ ngang, không bỏ xa Lâu đài mà cũng không dẫn đến gần. […] nhưng chàng hết sức ngạc nhiên thấy cái làng này mới dài làm sao, đi mãi cũng không hết. Khắp nơi đều có tuyết, nhưng không ở đâu có một bóng người.” Những con đường thoạt nhìn tưởng như dẫn đến Lâu đài, nhưng rồi càng đi lại càng thấy xa, khiến chàng mệt mỏi và mất phương hướng. Hành trình tìm gặp viên chức sắc Klamm chẳng hề khá hơn. K. gặp hàng loạt thư kí, hàng loạt viên chức, hàng loạt cuộc hẹn, thậm chí còn nhận được một bức thư được cho là của Klamm… nhưng rồi tất cả đều là vô nghĩa, và chàng vẫn hoàn toàn là một kẻ không được thừa nhận, hoàn toàn xa lạ với Làng.

Đó là bên ngoài, là đường đến Lâu đài. Còn bên trong, lối làm việc của Lâu đài vô cùng quan liêu và mâu thuẫn. Ngay từ đầu tác phẩm, một đoạn đối thoại giữa K. với kẻ tự xưng là con trai Quan phòng thành cũng đủ cho ta thấy điều đó:

“- Cái làng này là của Lâu đài, ai sống hoặc nghỉ đêm ở đây cũng đều như là sống hoặc nghỉ đêm trong Lâu đài, phải được phép của bá tước. Ngài không có giấy tờ gì, chí ít thì ngài đã không cho chúng tôi xem.

chống hai tay ngồi dậy, vuốt lại tóc, nhìn mọi người, hỏi:

– Tôi lạc vào làng nào thế này? Chẳng lẽ ở đây có Lâu đài à?

– Có chứ! – Gã trẻ tuổi kiên nhẫn trả lời, và K. thấy một vài người lắc đầu. – Lâu đài của bá tước West West.

– Phải có giấy phép thì mới được nghỉ đêm tại đây à? – K. hỏi như thế muốn tin chắc điều mình vừa nghe là không phải ở trong mơ.

– Phải có giấy phép, – có tiếng đáp, và như để cợt nhạo K., gã trẻ tuổi dang cánh tay về phía chủ quán và những người khách: – Hay là không cần đến giấy phép nhỉ?

– Vậy thì tôi đi xin phép, – K. vừa ngáp vừa nói, rồi hất chiếc chăn khỏi người như thể chàng muốn ngồi dậy.

– Nhưng đi xin ai? – Gã trẻ tuổi hỏi.

– Đến xin ngài bá tước, – K. trả lời, – tôi có thể đi xin ai khác được?

– Đến ngài bá tước để xin phép lúc nửa đêm thế này à? – Gã trẻ tuổi kêu lên và lùi lại một bước.”

Đang đêm, K. bị đánh thức một cách rất bất lịch sự. Gã trẻ tuổi dựng chàng dậy khi chàng vừa chợp mắt; ngay giữa đêm khuya, gã yêu cầu K. đưa ra giấy phép nghỉ đêm với lý do “Làng này là của lâu đài, ai sống hoặc nghỉ đêm ở đây đều như sống hoặc nghỉ đêm trong lâu đài, phải được phép của bá tước.” Có vẻ đây là một nơi nghiêm khắc về luật lệ đến mức họ sẵn sàng đánh thức một người vào lúc giữa đêm và yêu cầu chàng ta giao ra giấy phép của bá tước. Nhưng khi K. hỏi làm thế nào để gặp bá tước thì người ta xem chàng như thể chàng đang đòi hỏi một điều quá sức tưởng tượng. Những lời gã Schwazer nói với K. rất mâu thuẫn. Gã ta đòi K. đưa ra giấy phép của bá tước rồi lại phủ nhận khả năng có thể xin được giấy phép của bá tước. Khi K. bắt trúng điểm mâu thuẫn ấy “Nếu không được thì tại sao anh đánh thức tôi dậy?”, gã ta liền tận dụng ngay thân phận của mình để khép tội K. dám chống lại người của bá tước, và “yêu cầu anh phải tôn trọng người của bá tước”. Một người phải đòi hỏi sự tôn trọng chỉ khi tự họ không thể khiến mọi người tôn trọng mình! Nếu K. không nói mình là “người đạc điền” thì có lẽ gã ta sẽ ném chàng ra ngoài làng giữa đêm đông ngay lập tức. Thân phận của gã Schwazer kia thật ra cũng chỉ là con trai một người giúp việc cho Quan phòng thành, gã ta chỉ là một kẻ “cáo mượn oai hùm” để chèn ép người khó khăn. Sự lạm quyền của gã đã để lại ấn tượng xấu cho K. về những người làm việc trong Lâu đài.

Càng theo chân K. đi sâu vào khám phá cơ chế “Lâu đài”, độc giả càng nhận ra sự quan liêu khó chấp nhận nổi của cái bộ máy vẫn được những thành viên của nó ca ngợi là tốt đẹp này. Những cuộc triệu tập diễn ra vào lúc nửa đêm và ngay trong phòng ngủ! Một lãnh địa nhỏ với cái văn phòng lớn, đầy những phòng ban, đầy những quý ông cầm quyền, những thư kí, người giúp việc, người hầu, người đưa thư… “trong những vụ việc không đáng kể thỉnh thoảng lại xuất hiện sai lầm nghiêm trọng”. Khi xác nhận thực hư thân phận của K., thái độ làm việc của Lâu đài tỏ ra kém hiệu quả khi phủ nhận thân phận chàng, rồi sau đó phải đính chính lại một cách qua loa tắc trách. Chỉ một vấn đề nhỏ là xác nhận có mời K. đến làm việc ở Lâu đài hay không, Lâu đài có thật sự cần đến người đạc điền hay không, vị trưởng thôn đã phải giải thích dài dòng lê thê và chỉ mê lộ những lời giải thích ấy thôi cũng đủ làm người đối diện mất phương hướng.

Lâu đài và Klamm, tất cả có mà như không, không mà như có. Vướng vào mê lộ những con đường, K. không bao giờ đến được Lâu đài. Thậm chí, quý ông Klamm vừa tồn tại vừa không tồn tại. Trong bức thư được người đưa thư cho là của ông ta thì “chữ ký không thể đọc được”. Mọi dấu vết về nhân vật này đều bị xóa nhòa. Trong công cuộc tìm kiếm, bất chấp nỗ lực của K., mọi thứ đối với chàng đều lơ lửng, vừa trong tầm tay vừa ngoài tầm tay. Hình tượng quý ông Klamm đại diện cho chính quyền “Lâu đài” thuộc về kiểu nhân vật độc tài vô hình – không ai có thể thấy được. Thậm chí, thứ quyền lực này còn đáng sợ hơn cái cách người ta từng tin vào Chúa trời, vì dẫu sao Chúa trời cũng có thể là một nguồn an ủi, còn Lâu đài thì không. Quyền lực Lâu đài chỉ làm người thừa nhận nó phải sợ hãi, và làm vụn nát cuộc sống của những ai không thừa nhận nó, khiến họ trở nên cô độc – như đối với K.

Đó là về những người “của Lâu đài”, những kẻ tồn tại vô hình chẳng ai biết mặt. Còn những nhân vật thật sự có mặt, đại diện cho Lâu đài trong mối liên hệ với dân làng? Vị trưởng thôn hiện ra với một hình ảnh thật thảm hại, ông ta tiếp K. ngay trên giường của mình và mọi công việc đều phải cậy nhờ vào người vợ. Chỉ là một bản thông báo đơn giản, nhưng để tìm được nó thì:

“Người đàn bà mở tủ, K. và trưởng thôn cùng nhìn vào. Cái tủ nhét đầy các loại giấy tờ. Khi người đàn bà mở tủ, hai tập hồ sơ lớn quấn lại thành hai tập giấy khổng lồ được bó thành một bó như người ta bó củi khô, truồi ra làm bà ta hoảng hốt nhảy sang một bên.

– Ở dưới ấy, ở dưới ấy. – Trưởng thôn nói, từ giường ông ta hướng dẫn vợ đang ôm cả bó hồ sơ và ngoan ngoãn lôi tất cả mọi thứ ra khỏi cái tủ để có thể lấy được giấy tờ nằm phía dưới. Số giấy tờ la liệt đó đã phủ kín nửa căn phòng.”

Đằng sau lời kể thản nhiên, thấp thoáng một nụ cười châm biếm, nhưng kết đọng lại vẫn là tiếng thở dài chua chát. Căn phòng của vị trưởng thôn bệnh tật vốn đã ngột ngạt, thế mà giấy tờ của lâu đài còn phủ kín đến cả nửa căn phòng (!). Quyền lực hiện hình trong chính mớ giấy tờ đó, đè nghẹt không gian sống của con người. Cuộc sống riêng của K. từ khi bước chân vào làng và phải đặt mình dưới quyền Lâu đài cũng chẳng khá hơn. Ngòi bút lạnh lùng Kafka thản nhiên ghi lại một nhận xét hài hước nhưng đầy mỉa mai: “K. chưa từng thấy ở đâu mà bộ máy hành chính và cuộc sống lại lẫn lộn với nhau như ở đây, đến mức dường như bộ máy hành chính và cuộc sống đã đổi chỗ cho nhau vậy. Tỉ như cái uy quyền trên danh nghĩa mà cho tới lúc này Klamm đã tỏ ra đối với sự phục vụ của K., có nghĩa gì so với cái uy quyền một cách thực tế mà Klamm đã có được trong phòng ngủ của chàng.” Frida là người yêu của chàng, cô chấp nhận theo chàng rời bỏ quán rượu, nhưng cô vẫn mang theo ám ảnh về “tước hiệu” “người tình của Klamm”. Đến cả những sinh hoạt riêng tư nhất cũng không tránh khỏi sự soi mói của hai người “phụ tá” (Gọi là phụ tá mà chẳng giúp được gì, vì thật ra K. có được làm công việc của mình đâu?) Bằng danh nghĩa phụ tá, họ lẽo đẽo theo chàng như những cái bóng lỳ lợm, dưới sự sai khiến của Lâu đài…

Lâu đài trong tác phẩm là biểu tượng của một hệ thống quyền lực độc tài, chuyên chế, cũ kỹ. Đi ngược quá trình tiến lên của lịch sử nhưng nó vẫn cứ tồn tại, đè nghẹt cuộc sống con người. Nỗi cô đơn của K. là nỗi cô đơn không tránh khỏi của những người bị lưu đày trong mê lộ quyền lực ấy. Họ mất cội nguồn, mất điểm tựa và mất cả phương hướng; họ không kịp hồi tưởng quá khứ hay nghĩ cho tương lai – chỉ sống ở hiện tại không thôi con người đã đủ rơi vào tấn bi kịch khôn cùng.Tuy nhiên, dù lạc lối trong mê lộ, họ lại có thái độ vừa đáng thương vừa đáng phục: không cam chịu buông xuôi mà dám dò dẫm khám phá, dám đặt quyết tâm tìm lời giải đáp cho thiết chế quyền lực phi lý.

Trong một mối quan hệ như thế, nỗi cô đơn của K. là một thứ bi kịch. Những người dân làng chịu đựng thứ quyền lực phi lý kia nhưng họ không gánh chịu bất cứ bi kịch nào, bởi họ chấp nhận nó một cách hoàn toàn tất nhiên. Trái ngược với dân làng, K. ý thức rõ được cái phi lý trong quyền lực Lâu đài và cội nguồn nỗi cô đơn của mình; nhưng chàng không giải quyết được nó, mọi nỗ lực nhằm tìm hiểu bản chất Lâu đài chỉ càng đẩy chàng ra xa hơn. Đó chính là bi kịch, theo nghĩa rộng của từ ngữ này.

Nỗi cô đơn trong mối quan hệ với Làng

Thế giới được miêu tả trong tác phẩm phân thành hai tầng rõ ràng, tách biệt. Nếu phía trên là Lâu đài với quyền lực vô hình thì phía dưới là Làng. Cũng như Lâu đài, Làng không chấp nhận K., trước hết vì K. không được xác nhận của Lâu đài, và sâu xa hơn, vì K. không giống họ. Lâu đài là cội nguồn của nỗi cô đơn, còn những mối quan hệ nhạt nhòa có cũng như không với dân làng chính là nơi thể hiện rõ nhất nỗi cô đơn ấy của nhân vật K..

Trong khoảng thời gian lưu lại ở làng, K. không phải là không làm quen được một ai. Chàng cũng đã có một vài người quen biết: bà chủ quán trọ, thầy giáo làng, gia đình anh chàng đưa thư Barnabas, và đặc biệt, Frida. Thế nhưng, những quan hệ này không cứu vãn nỗi sự cô độc của chàng. Nó chỉ càng làm rõ thêm thế đứng chông chênh của K. khi Lâu đài – tầng trên và Làng – tầng dưới đều không chấp nhận; chàng kẹt lại giữa hai tầng thế giới đó và mọi nỗ lực thét gào không được ai nghe thấu.

Quan hệ giữa con người được thể hiện trước hết bằng đối thoại. Nhưng, trong tác phẩm, đối thoại gần như độc thoại. Mặc dù đang trò chuyện, lời nói của mỗi người không hề ăn khớp nhau. Con người với con người, ngay trong hình thức giao tiếp sơ khai nhất vẫn cứ là xa cách. Họ không nói thật. Họ nghi ngờ lẫn nhau. Hãy thử đọc lại một cuộc trò chuyện giữa K. với bà chủ quán:

“– Anh chưa học nghề cắt may sao? – Bà chủ quán hỏi.

– Chưa bao giờ, – K. trả lời.

– Anh làm nghề gì?

– Đạc điền.

– Nghề đó là gì?

giải thích, bà chủ quán vừa nghe vừa ngáp.

– Anh không nói thật. Tại sao anh không nói thật?

– Bà cũng không nói thật.”

Những cuộc hội thoại như thế không đưa con người đến được mục đích của mình, thậm chí, không đưa con người đến được gần nhau. Nó chỉ càng tô đậm thêm sự nghi ngờ và xa cách. Lại một lần nữa, tiếng thở dài của con người nhạy cảm Kafka âm vang sau những miêu tả rất khách quan.

Trong những bước đi vô vọng tìm đến Lâu đài, cũng có đôi lúc K. được một ai đó giúp đỡ, nhưng đến cả những khoảnh khắc lóe sáng hiếm hoi kia thật ra cũng không nhằm mục đích tốt đẹp. Những câu trả lời rời rạc của thầy giáo hay sự giúp đỡ của người đánh xe không hề có ý nghĩa thân thiện hay khuyến khích. Người đánh xe giúp đỡ chàng “hoàn toàn không thể hiện sự thiện chí mà hầu như chỉ là sự cố gắng ích kỷ và hoảng hốt nhằm tống khứ K. đi cho khuất mắt”.

Thậm chí, trong mối quan hệ khắng khít nhất với chàng là Frida, nỗi cô độc cũng hiện hữu. Cô yêu chàng, chấp nhận từ bỏ “tước vị” “người tình của Klamm” để đến với chàng, nhưng điều đó không đủ với K. Sau cái say mê đột ngột đầu tiên, tình yêu của họ trở lại nhạt nhòa bởi nó không xuất phát từ cảm thông hay thấu hiểu:

“- Em tin là em hiểu anh, – Frida nói rồi ôm ngang cổ chàng, cô ta còn muốn nói điều gì đó, nhưng không nói được, bởi vì cái ghế ở ngay cạnh giường nên họ lăn xuống giường. Họ nằm trên giường, nhưng không mê mẩn như đêm trước. Frida tìm một cái gì đó, K. cũng thế. Mặt nhăn nhó, miệng rên rỉ, họ chúi đầu vào nhau tìm cái gì đó. Họ ôm nhau, cơ thể họ cứ nẩy lên, nhưng việc đó không làm cho họ quên đi mà ngược lại, chỉ càng làm cho họ nhớ tới nhiệm vụ là phải tìm kiếm. Họ cào cấu thân thể nhau giống như những con chó cào bới mặt đất một cách tuyệt vọng. Rồi thỉnh thoảng họ liếm khắp mặt nhau một cách bất lực, chán chường trong niềm hy vọng cuối cùng của hạnh phúc. Khi đã mệt mỏi, họ nằm im, và nỗi niềm biết ơn đối với nhau trỗi dậy trong họ.”

Trong văn chương, những cảnh làm tình thường được miêu tả hoặc đẹp đẽ hoặc trần trụi, chứ ít có cảnh làm tình nào lại diễn ra kỳ lạ và khó hiểu đến thế. Sự gần gũi chỉ mài sắc thêm ý thức rằng phải tìm kiếm một cái gì đó trong họ; và hẳn là cuộc tìm kiếm này bất thành, nên cuối cùng họ tuyệt vọng và bất lực. Những ngày bắt đầu cuộc sống đôi lứa của K. là như thế, và chẳng trách gì, chẳng ngạc nhiên gì khi cuối cùng Frida chọn cách rời đi, bởi lẽ dù có yêu nhau thì họ không thể chia sẻ cho nhau được những gì họ nghĩ. K. không thể chia sẻ được với Frida cái quá khứ từng là người tình của Klamm, và quan trọng hơn là nỗi kính sợ Lâu đài, điều mà tên phụ tá tưởng chừng như rất gàn dở và vô dụng của chàng lại làm được. Cũng như, ở phía ngược lại, K., chàng không thể làm cho Frida hiểu cái khát vọng tìm đến ngọn nguồn quyền lực của Lâu đài luôn thôi thúc chàng.

Qua cuộc chia tay của K. với cô người yêu Frida, ta nhận ra, trong cuộc sống của dân làng, ý thức bầy đàn là yếu tố tiên quyết. Giống như những người phục vụ Lâu đài có một bộ đồng phục riêng để thể hiện tình trạng thuộc-về-bộ-máy-quyền-lực của mình (đó là lý do khiến Olga hoang mang về chuyện đồng phục cho em trai mình, một nỗi hoang mang tưởng chừng hết sức vô lý), những người dân làng mặc cùng một bộ đồng-phục-tư-tưởng: thái độ chấp nhận quyền lực của Lâu đài. Sự kính sợ Lâu đài được dựng nên bởi tất cả mọi người đều cùng kính sợ. Ngoài K., người mới tới, không ai đặt câu hỏi về quyền lực của Lâu đài, dù đó là kẻ bị đối xử bất công nhất như gia đình Olga – cô chấp nhận sự trừng phạt như thừa nhận một điều tất yếu. K. cô đơn không đơn giản chỉ vì chàng là người khách từ xa đến và ở đêm trong làng mà không có giấy phép, nguyên nhân cốt lõi nhất bởi vì chàng là ngoại lệ trong bầy đàn đó, vì chàng là người duy nhất dám đặt câu hỏi giữa tập thể những kẻ chấp nhận.

Trong tất cả nhũng mối quan hệ của mình, K. là một con người cô đơn, nhưng nỗi cô đơn của chàng có nguồn gốc, có sự vận động và có cả hướng giải quyết. K. bị vướng trong quyền lực lâu đài và trong khát vọng khám phá bản chất quyền lực đó của chính chàng. Giả sử, nếu K. ngay từ đầu chấp nhận rằng lời mời chàng đến làm việc đơn thuần là một nhầm lẫn và quyết định rời làng ngay sau khi trò chuyện với trưởng thôn, mọi sự với chàng có phải sẽ dễ dàng hơn?

Cũng như Lâu đài, Làng là một hình ảnh biểu tượng. Nó tượng trưng cho cộng đồng với đầy đủ những mặt trái của nó, đặc biệt là ý thức bầy đàn quá mạnh mẽ khiến cộng đồng đó sẵn sàng cô lập những ai không cùng hệ ý thức với họ. Trong tác phẩm, sự tồn tại của Làng với những con người cụ thể càng tô đậm thêm nỗi cô đơn không thể thoát ra được của nhân vật K..

Lâu đài Tác giả Franz Kafka pdf

Lâu đài Tác giả Franz Kafka docx

Lâu đài Tác giả Franz Kafka txt

PS: Đám rối trong quá trình rối tung lên tự bản thân chúng cũng thể hiện ý nghĩa nội tại của chúng. Một tác phẩm đa chiều ma trận mà mỗi người đọc tự rút ra một ý nghĩa phù hợp với bản thân họ.