Buổi 7 Pháp đàm 23 10 2022 Vấn Đáp Phật Giáo Sư Giác Nguyên

Buổi 7 Pháp đàm 23 10 2022 Vấn Đáp Phật Giáo Sư Giác Nguyên

🧘 1. Quán Thân – Quán Tâm đúng cách

• Ba điều hành giả cần nhớ khi tu Tứ Niệm Xứ:
1. Phải học giáo lý căn bản: hiểu rõ Danh – Sắc, 5 uẩn, 12 xứ, 18 giới, 12 duyên khởi.
2. Không được mong cầu hay trốn chạy, chỉ ghi nhận những gì đang xảy ra.
3. Chỉ biết có chánh niệm với thân – tâm hiện tại, không nuối tiếc quá khứ hay vọng tưởng tương lai.

📌 Lý tưởng là giải thoát, nhưng khi tu thì chỉ nên tập trung vào hiện tại – giống như sinh viên giỏi chỉ chú tâm học, không mơ mộng biệt thự – du thuyền.

---

🌀 2. Về tâm sở “hối” – khi nào là bất thiện?

• Tâm hối thuộc bất thiện chỉ khi dằn vặt triền miên, khổ sở vô ích.
• Người trung căn biết hối một cách vừa phải để làm dấu mốc, không tái phạm → tích cực.
• Người thượng căn không làm lỗi nên không cần hối.
• Người hạ căn hối nhưng khổ tâm triền miên → không lợi ích.
• Người hạ nhân phạm lỗi mà không biết hối → nguy hiểm nhất.

🎯 Tâm hối như thuốc phiện: dùng đúng liều thì chữa bệnh, lạm dụng thì độc.

---

🚫 3. Giới “Bất cộng trụ” – cực kỳ nghiêm trọng

• Người phạm giới này vĩnh viễn không thể là Tỳ kheo nữa.
• Nếu phạm xong mà tự thú ngay, vẫn có thể làm Sa-di trọn đời.
• Nếu giấu hoặc bị phát hiện, thì không còn tư cách xuất gia.

❗ Người ngoài không nên võ đoán quy kết người khác phạm giới này.

---

💖 4. Hồi hướng vs. Tâm từ – khác hoàn toàn

• Hồi hướng: chia sẻ công đức.
• Tâm từ: mong chúng sinh sống trong nhân lành – quả lành, an lạc.
• Tâm từ thuộc thiền tu tiến, còn hồi hướng là một loại bố thí phi vật chất.

⚠️ Rất nhiều Phật tử ngộ nhận hai khái niệm này giống nhau.

---

🛡️ 5. Vì sao “giữ giới” giúp sinh thiên, hưởng phước?

• Giới là nền tảng để hưởng trọn phước từ tài thí, pháp thí.
• Nếu không giữ giới, dù bố thí nhiều cũng sinh ra không hưởng trọn vẹn: giàu nhưng dị tật, bất tín, sống ngắn,...
• Giới có 3 cấp độ:
• Hạ: Tránh sát – đạo – dâm – vọng – tửu.
• Trung: Ly dục.
• Thượng: Chán sanh tử – học giới thánh.

---

🧠 6. Tứ Vô Ngại Giải – trí tuệ đặc biệt chỉ có ở bậc Thánh

• Vì nó bao gồm hiểu biết về Đạo – Quả – Niết bàn.
• Chỉ người đã chứng Đạo mới thực sự hiểu điều này.
• Là “bonus” – chỉ người phát nguyện đặc biệt mới có (như muốn thuyết pháp giúp người).

---

🧘‍♂️ 7. Muốn trở thành Thượng thủ Thinh Văn (đệ tử trí tuệ bậc nhất)

• Phải tiếp tục tu Ba-la-mật như: Văn – Tư – Tu.
• Tâm nguyện và hành trì phải bền bỉ như Xá Lợi Phất.
• Không cần theo Bồ Tát đạo, nhưng phải không bỏ qua bất kỳ pháp thiện nào.

📌 Dù là Thinh văn, Độc giác hay Phật – đều cùng tu trong 37 Bồ đề phần, khác nhau ở tâm nguyện và mức độ hoàn thiện Ba-la-mật.

---

💼 8. Làm sao cư sĩ tròn bổn phận trong mưu sinh?

• Phân chia tài sản 4 phần:
1. Trả nợ cũ (cha mẹ, người có ơn).
2. Cho vay mới (vợ con, bạn bè).
3. Dành cho bản thân.
4. Dành để làm phước (bố thí, cúng dường, chia sẻ).
• Tự xét xem có lo đủ về y tế – giáo dục – đi lại – tinh thần chưa, từ đó đánh giá trách nhiệm.

---

🍃 9. Thực phẩm các cõi khác nhau – “đếm tiền vàng mã” có thật không?

• Chúng sinh các cảnh giới không ăn như mình: có loài chỉ ngửi mùi, cảm nhận tâm ý.
• Họ vẫn sống bằng tâm lý – cảm xúc – ngộ nhận thời còn là người.

🌫️ Thấy họ “đếm tiền” có thể là ảo giác, vọng tưởng, hoặc do họ còn tà kiến nên thích như vậy.

---

🧘‍♀️ 10. Có nên mời nhiều truyền thống thiền về giảng dạy?

• Sư chủ trương mở tiệc buffet thiền: nhiều truyền thống – nhiều lựa chọn.
• Ai hợp món nào ăn món đó. Không bắt ép ai theo riêng truyền thống nào.

⚠️ Người dễ dao động, yếu tâm lý thì nên cẩn trọng. Người bản lĩnh thì nên học nhiều để hiểu rõ mình hợp hướng nào.

 

---

Xem thêm:
Sách đọc nhiều
Bài đọc nhiều

Pháp đàm 06072025 Sư Giác Nguyên Buổi 11

Pháp đàm 06072025 Sư Giác Nguyên Buổi 11

Dưới đây là tóm tắt chi tiết nội dung buổi giảng 

1. Học Thắng Pháp (Abhidhamma) để ứng dụng vào Giáo Lý

• Thắng Pháp dạy về bản chất, cấu trúc và vận hành của Thân và Tâm.

• Hiểu đúng Thân – Tâm là nền tảng để tu tập Tuệ quán, Tứ niệm xứ.

• Người đắc đạo mà không học trong kiếp này, là do nhiều kiếp trước đã học.

• Nếu mình không “ghê gớm” vậy, thì phải học.

• Học Tạng Kinh mà không học A Tỳ Đàm thì không đủ nền tảng để hành đạo đúng.

2. Người bệnh muốn tự kết thúc đời mình – có sai với Phật pháp?

• Đức Phật dạy tùy duyên nhưng phải sống thiện.

• Tự tử bằng cách nhịn ăn là đi ngược tinh thần Phật pháp.

• Không nên quá trông cậy vào con cái, mà cần chuẩn bị:

o Bảo hiểm y tế, tài chính cá nhân.

o Gửi gắm ở người đáng tin (có thể không phải con ruột).

o Sống đơn giản, an trú trong hiện tại, tu tập chánh niệm.

• Thời gian cuối đời là thời điểm tu tập tốt nhất, vì sự buông bỏ rất rõ ràng.

3. Khi người thân mất – bất đồng niềm tin trong gia đình

• Phật không độ được người vô duyên, mình càng không thể.

• Mỗi người có nhân duyên riêng với pháp và với mình.

• Nếu không đồng quan điểm, vẫn nên giữ:

o Khẩu hòa, Thân hòa, Ý hòa – sống hòa hợp dù không giống nhau.

• Đừng vì bất mãn mà sân hận, vì mình không hơn được chư Phật.

4. Thiền và Tưởng – có nên diệt Tưởng?

• Thiền nào cũng cần Tưởng – tức sự tập trung, hình dung đối tượng.

• Ngay cả khi mong về cõi Vô Tưởng cũng phải dùng Tưởng để tu.

• Ví dụ: khi tập trung vào ánh sáng, đất, nước,... đều cần Tưởng để định tâm.

5. Lịch sử truyền thừa Tam Tạng và vai trò của Ngài Buddhaghosa

• Ban đầu Tam Tạng truyền miệng, chưa có chữ viết.

• Đến thế kỷ 3 PL, ngài Mahinda truyền sang Tích Lan, dùng mẫu tự Ấn Độ viết kinh.

• Ngài Buddhaghosa san định lại 3 bộ chú giải lớn, tổng hợp thành Tam Tạng Chú Giải (Aṭṭhakātha) được dùng đến nay.

6. Vấn đề Tăng, Ni hoặc cư sĩ dạy thiền mà không có pháp học

• Không nên đánh giá người khác không học nếu chưa rõ thực lực.

• Họ có thể dạy tùy trình độ học trò.

• Quan trọng là: Người trí phải tự hiểu, tự hành, không dựa dẫm.

7. Làm sao đối trị 5 triền cái?

• Gợi ý đọc 3 bộ sách chuyên sâu:

o Giáo lý A Tỳ Đàm

o Kinh nghiệm Tuệ Quán

o Vipassana qua nhận thức Âu Mỹ

• Trong đó có hướng dẫn rất kỹ về 5 triền cái và cách khắc phục.

8. Nghề ca sĩ, diễn viên, làm đẹp có phạm giới Bát Quan không?

• Không phải nghề nào cũng là tà mạng, quan trọng là tâm và mục đích.

• Nếu làm vì lợi ích, không khiến người khác mê muội – không phạm.

• Đạo Phật là đạo thông minh, tùy duyên, không nên cứng nhắc.

9. Niết-bàn là gì? Có phải là cái chết?

• Niết-bàn không phải là chết, mà là trạng thái dập tắt tham – sân – si.

• Chỉ người:

1. Hiểu mọi thứ là Khổ.

2. Diệt được nguồn khổ (dục ái).

3. Cảm nhận được sự chấm dứt khổ.

4. Sống theo Bát Chánh Đạo.

• Mới chứng được Niết-bàn.

10. Khóc có phải là tâm Sân?

• Đúng nghĩa, khóc là tâm Sân (tiêu cực).

• Nhưng nếu nước mắt vì xúc động, hoan hỷ (ví dụ: hành hương) thì là do tuyến lệ bị kích thích, không phải sân.

• Phải phân biệt khoa học và cảm xúc.

11. Vấn đề thực hành Tứ Niệm Xứ

• Mỗi pháp môn thiền có cách hành trì riêng, không nên công kích nhau.

• Cốt lõi Tứ niệm xứ là: Biết rõ cái gì đang diễn ra – "What" & "How".

• Hiện tại tục đế là cái vừa xảy ra (quá khứ gần), cần được ghi nhận.

• Đừng cố cưỡng ép, chỉ cần:

o Biết thân, thọ, tâm, pháp đang như thế nào.

o Quan sát bằng chánh niệm & trí tuệ, tùy duyên tự sáng tỏ.

12. Tầm – Tứ có phải là phương pháp trị thụy miên – nghi?

• Không có phương pháp cố định cho từng triền cái.

• Các pháp như Tầm, Tứ, Hỷ, Lạc, Nhất Tâm – khi xuất hiện đầy đủ sẽ tự nhiên loại trừ triền cái.

• Đức Phật dạy pháp theo căn cơ người nghe, không nên rập khuôn.

---

Xem thêm:
Sách đọc nhiều
Bài đọc nhiều