Bản tóm tắt nội dung Vấn Đáp Phật Giáo với Sư Giác Nguyên Buổi 12 Pháp đàm 13 07 2025
1. "Quán tưởng" trong kinh Pali có nghĩa là gì?
- Kinh Pali dùng từ Anussati (niệm tưởng), không phải "quán tưởng" như nhiều người lầm tưởng.
- Không phải tụng thầm một danh hiệu, mà là suy tư sâu sắc về ý nghĩa danh hiệu đó (như Buddho, Arahaṁ…).
- Niệm tưởng là suy niệm có chủ đích, hiểu rõ về phẩm tính Phật thay vì chỉ lặp lại âm thanh.
2. Tại sao Nam Tông không có "Thiền định Ba La Mật"?
- Thiền định nằm trong Ba La Mật của Trí tuệ (Paññā):
o Văn (nghe), Tư (suy ngẫm), Tu (thiền chỉ/quán).
- Bắc Tông tách riêng Thiền định; Nam Tông gộp vào Trí tuệ.
- Cốt lõi: Tất cả các bậc thánh đều phải ly dục và thiền định, dù là cư sĩ.
3. Mâu thuẫn trong việc giữ hay bỏ giới nhỏ?
- Không mâu thuẫn:
o Đức Phật dạy không thêm bớt giới để giữ nguyên đạo hạnh.
o Tuy nhiên, Ngài cho phép linh động với các giới nhỏ khi cần thiết – nếu không ảnh hưởng đến tinh thần tu học.
- Ví dụ: Quy định kích thước phòng tỳ kheo hay không giữ vật dư thừa đều có tác dụng sâu sắc.
- Có người bỏ xuất gia vì lời Phật dạy quá khó giữ – điều đó thể hiện sự nghiêm túc và tinh tế trong chế giới.
4. Phân biệt Thọ xả và Vô minh vi tế
- Thọ xả: cảm giác trung tính – thuộc Thọ uẩn.
- Vô minh: một hành vi tâm lý – thuộc Hành uẩn.
- Hai khái niệm khác hoàn toàn, không thể nhầm lẫn.
5. Làm sao tu Tâm Từ không dính mắc (piya-rāga)?
- Người nhiều đời tu: chỉ cần khởi niệm là thành.
- Người bình thường phải đi qua quy trình chi tiết:
o 7 loại đối tượng × 10 phương hướng × 6 câu nguyện = 820 câu.
- Tránh khởi tâm với người quá thương/quá ghét/người chết.
- Có hướng dẫn chi tiết trong Thanh Tịnh Đạo (Visuddhimagga).
6. Giải thích về các giấc mộng (Voi trắng, 5 mộng Phật, 7 mộng A Nan)
- Không phải mê tín, cũng không nên bác bỏ hoàn toàn.
- Có 4 loại chiêm bao:
1. Do sinh lý
2. Do thần linh tác động
3. Do tư tưởng thường nhật
4. Do điềm báo (pubbanimitta)
- Trường hợp Hoàng hậu Maya và Phật là loại điềm báo/thần linh.
7. Vì sao phân tích Ngũ uẩn theo 11 cặp đối đãi?
- Cách trình bày đậm chất giáo hóa.
- Nhằm giúp người học dễ nhận ra bản chất vô thường – vô ngã trong mọi khía cạnh (gần/xa, đẹp/xấu, trong/ngoài…).
- Giống như giải thích kỹ cho trẻ nhỏ để tạo ấn tượng sâu sắc.
8. Người không học đạo có thể chánh niệm không?
- Có, nhưng khác về mục đích và mức độ:
o Người mẫu catwalk cũng chánh niệm – nhưng để đẹp.
o Kỹ sư hàng không chánh niệm – để an toàn cho hàng trăm người.
- Người học đạo có chánh niệm với mục tiêu giải thoát.
9. Vì sao Phật không cho đại chúng thấy địa ngục mà chỉ mô tả?
- Người hữu duyên: chỉ cần nghe là đủ.
- Người tà kiến: thấy rồi cũng không tin, hoặc hiểu sai.
- Có trường hợp cá biệt Phật cho thấy (trong chú giải) – không phổ biến.
10. Vì sao có người nhớ được tiền kiếp dù không tu?
- Các lý do có thể gồm:
o Lời nguyện đời trước.
o Nhiều kiếp sống chánh niệm mạnh mẽ.
o Ấn tượng mạnh từ kiếp trước.
o Vấn đề tâm thần/ảo tưởng/nổ – phải tỉnh táo phân biệt.
11. Sankhāra (Hành) có duyên từ đâu?
- Không chỉ do Vô minh, mà còn nhiều điều kiện hỗ trợ khác:
o Vô minh đời trước tạo nghiệp → tái sinh.
o Hoàn cảnh hiện tại cũng có ảnh hưởng.
o Vòng luân hồi là tương tác đa chiều – không phải một chiều.
12. Có chắc 70–80% cận tử nghiệp quyết định tái sinh?
- Không thể định lượng bằng phần trăm.
- Có 4 loại nghiệp:
o Cận tử nghiệp
o Thường nghiệp
o Trọng nghiệp
o Khinh thiểu nghiệp
- Cận tử nghiệp có thể rất mạnh, nhưng nghiệp nào trổ là điều phức tạp, chỉ có Phật và các bậc trí mới rõ.
Xem thêm:
Sách đọc nhiều
Bài đọc nhiều